دروس تمهیدیة فی القواعد الفقهیة (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
« دروس تمهيدية في القواعد الفقهية» در دو جلد توسط جناب استاد
آقای باقر ایروانی نگاشته شده و به بحث درباره انواع قواعد فقهى كه كاربردهاى فراوانى در ابواب مختلف
فقه دارد پرداخته است. اين مجموعه توسط دار الفقه للطباعة و النشر در
قم منتشر شده است. در پايان هر جلد فهرستى تفصيلى از عناوين ارائه شده است. در پاورقى كتاب نيز مستندات مؤلف در
استخراج قواعد فقهیه درج شده است.
گردآورى قواعد فقهى در يك مجموعه براى دسترسى آسان طلاب علوم دينى و شيفتگان فقه
اهل بیت .
با استفاده از ادله عقلى و نقلى و كلام فقها، قواعد فقهى استخراج و موارد كاربرد آنها همراه با شروط اجراى اين قواعد بررسى شده است.
در جلد اول از اين مجموعه، نگارنده ضمن بيان اهميت قواعد فقهى به تاريخ بحث از اين قواعد در فقه پرداخته و فرق ميان
قاعده فقهی و
قاعده اصولی و همچنين فرق بين قاعده فقهى با مسئله فقهى و موارد
امتیاز و
اشتراک آنها را بررسى كرده است.
وى معتقد است كه قواعد فقهى در عدد خاصى متعين نيست. او ابتدا به مفاد
قاعده« لا تعاد» و مضمون اين قاعده و مدارك و مستندات آن و موارد شمول و موارد عدم اجراى اين قاعده
اشاره كرده و سپس به
قاعده« فراغ و تجاوز» و مضمون و مدارك و كاربردهاى اين قاعده در
نماز و
وضو پرداخته و شروط اجراى آن را بررسى نموده است.
«
أصالة الصحة » نيز يكى ديگر از قواعد فقهى است كه نگارنده به بررسى مستندات روايى و عقلى آن پرداخته و شروط اجراى اين قاعده را بيان كرده است.
قاعده« لا ضرر» و كاربردهاى فراوان آن در فقه معاملات و مستندات عقلى و نقلى اين قاعده به همراه شمول اين قاعده بر برخى از مسائل فقهى از مباحث بعدى كتاب است.
در ادامه مباحث كتاب در جلد اول، نگارنده به
قاعده« نفی حرج» و
قاعده« ید» و مضمون اين دو قاعده و موارد اجراى آن در ابواب فقهى مختلف و ادله عقلى و نقلى مربوط به اين دو قاعده پرداخته است.
در جلد دوم قواعد فقهى مهم ديگرى مانند
قاعده« قرعه» ، مضمون و موارد كاربرد آن و كيفيت اجراى قرعه در امور مشكل فقهى به ويژه در باب
قضاء بيان گرديده است.
قاعده« طهارت» و جريان يافتن اين قاعده در باب
نجاسات و شك در آنها نيز از مباحث بعدى كتاب است كه نگارنده مضمون اين قاعده و مدارك فقهى آن را از روايات استخراج نموده است.
مضمون و مدرك
قاعده« الزام» و كاربردهاى آن در مسائل فقهى، و قواعد ديگر فقهى مانند
قاعده« سوق مسلمین» ،
قاعده« سلطنت» ،
قاعده« میسور» ،
قاعده« علی الید» ،
قاعده« غرور» ،
قاعده« اقرار» و
قاعده« فراش» و مفاد اين قواعد و مدارك عقلى و نقلى آنها و همچنين كاربردهاى آن در ابواب مختلف فقهى به ويژه فقه معاملات و همچنين نحوه اجراى اين قواعد و موارد استثناى آنها، از ديگر مباحث مندرج در جلد دوم اين كتاب است.
نرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
