درع (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دِرْع (به کسر دال و سکون راء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای زره و لباس جنگ است. از مشتقات آن در
نهج البلاغه مِدْرَعَه (به کسر میم و سکون دال و فتح راء و عین) به معنای لباسی است از پشم و آن با معناى اولّى تناسب دارد و جمع مدرعه
مَدارِع (به فتح میم و دال و کسر راء) است.
دارِع نیز (به فتح دال و کسر راء) به معنای زره پوشيده است.
امام علی (علیه‌السّلام) درباره
جهاد و نیز
زهد خویش از این واژه استفاده کرده است. از اين ماده شش مورد در نهج البلاغه آمده است.
دِرْع به معنای زره و لباس جنگ است: «الدِرْع: ثوب يُنسَج من زرد الحديد.»
مِدْرَعَه لباسى است از پشم و آن با معناى اولّى تناسب دارد. جمع مدرعه مَدارِع است.
دارِع نیز به معنای زره پوشيده است.
درباره جهاد فرموده:
«وَهُوَ لِباسُ التَّقْوَى وَدِرْعُ اللهِ الحَصِينَةُ وَجُنَّتُهُ الوَثِيقَةُ» «جهاد لباس تقوى و زره محافظ خدا و سپر محكم اوست.»
(شرح‌های خطبه:
)
آن حضرت درباره زهد خويش فرموده:
«وَاللهِ لَقَدْ رَقَّعْتُ مِدْرَعَتِي هذِهِ حَتَّى اسْتَحْيَيْتُ مِنْ رَاقِعِهَا» «به
خدا قسم اين لباسم را گفتم وصله بزنند، تا حدّی كه از وصله‌زن خجل شدم.»
(شرح‌های خطبه:
)
هم چنین در فرموده:
«وَلَقَدْ دَخَلَ مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ وَمَعَهُ أَخُوهُ هَارُونُ(عليهما السلام) عَلَى فِرْعَوْنَ وَعَلَيْهِمَا مَدَارِعُ الصُّوفِ وَبِأَيْدِيهِمَا الْعِصِيُّ» (
موسی بن عمران با برادرش
هارون بر
فرعون وارد شدند؛ در حالى كه لباس‌هاى پشمين به تن داشتند و در دست هر كدام عصايى بود)
(شرح‌های خطبه:
)
«دارع» زره پوشيده؛ چنان كه در «ح س ر» گذشت.
از اين ماده شش مورد در «نهج» يافته است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «درع»، ج۱، ص۳۸۳.
