دراسات فی علم الاصول (شاهرودی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«دراسات فی علم الاصول»، اثر
سید علی هاشمی شاهرودی ، از علمای بزرگ
حوزه علمیه نجف اشرف (۱۳۳۶- ۱۳۷۶ ق) است. این کتاب، تقریرات درس خارج اصول حضرت
آیت الله خویی است. مؤلف، در این کتاب، یک دوره کامل
علم اصول را با بیانی روان و رسا، به
زبان عربی ، همراه با دقتی فراوان آورده است.
جلد اول این کتاب، حدود
سال ۱۳۷۰ ق، نگاشته شده و جلد دوم آن در سال ۱۳۷۲ نوشته شده و نگارش جلد سوم و چهارم آن در سال ۱۳۷۵، به پایان رسیده است.
در دو
قرن اخیر، یکی از شیوه‌های رایج در حوزه‌های علمیه برای طرح آراء و دیدگاه‌های اصولی، شیوه نگاشتن تقریرات درس‌های مهم خارج اصول است. شاگردان برجسته
علما و اساتید بزرگ حوزه‌های علمیه با نوشتن تقریرات درس استاد خود، علاوه بر اثبات
قدرت و توان علمی خود، امکان بهره بردن دیگران و یا آیندگان را از محضر درس استاد خود فراهم آورده‌اند.
کتاب حاضر، دارای چهار جزء است بدین قرار:
جزء اول، شامل مقدمه‌ای در سه امر بیان موضوع علم اصول، تعریف علم اصول و
وضع و واجد مقصد اول است که درباره اوامر است و در بر دارنده ۱۰ مقام است؛
جزء دوم، شامل تتمه بحث
اوامر و مباحث نواهی،
مفاهیم ،
عام و
خاص ،
مطلق و
مقید و
مجمل و
مبین می‌باشد؛
جزء سوم، شامل مقدمه، مباحث قطع، ظن و
اصول عملیه است؛
جزء چهارم، در بر دارنده مباحث
استصحاب ،
قاعده فراغ و تجاوز، اصالة الصحة،
تعادل و تراجیح و
اجتهاد و تقلید می‌باشد.
کتاب «
دراسات فی علم الاصول »، یکی از بهترین و اولین تقریرات درس خارج اصول حضرت آیة الله خویی به شمار می‌آید. این کتاب، از
زمان نگارش مورد توجه اساتید حوزه‌های علمیه
قم و نجف اشرف قرار گرفته و یکی از منابع مهم برای دست یابی به دیدگاه‌های اصولی حضرت آیة الله خویی محسوب می‌شود.
مؤلف، در این کتاب با سبک و شیوه‌ای روان به طرح دیدگاه‌های اصولی حضرت آیة الله خویی پرداخته است. این کتاب، از دقت علمی و ژرف نگری به همراه سادگی در بیان و عبارت برخوردار است.
کتاب، با بیان موضوع علم اصول آغاز می‌شود و با بررسی این مطلب که برخی گفته‌اند: «عدم
جواز عدول از یک
مجتهد زنده به مجتهد زنده دیگر، در صورتی است که مقلد به فتوای مجتهد اول عمل کرده باشد و گر نه اشکالی ندارد»، پایان می‌یابد.
این کتاب، در سال ۱۳۷۶ ق، در
نجف اشرف به چاپ رسیده است. حدود چهل سال فقط سه جلد اول آن به چاپ رسیده بود و جلد چهارم آن در دست رس نبود، تا آنکه در سال ۱۴۱۹ ق، توسط دائرة المعارف فقه اسلامی، با نظارت فرزند بزرگوار مؤلف، حضرت آیة الله
سید محمود هاشمی شاهرودی ، چهار جلد آن به زیور طبع مزین گشت. در پایان هر جلد از این کتاب، فهرست محتویان آن جلد قید شده است.
نرم افزار جامع اصول فقه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
