• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دَحَق (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





دَحَق (به فتح دال و حاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای طرد و دور كردن است.
از اين ماده يک مورد در «نهج البلاغه» بکار رفته است.




دَحَق به معنی طرد و دور كردن است.
«دَحَقَهُ‌ دَحْقاً: طردهُ‌ و ابعدهُ‌
«مُندَحِق البطن» نیز يعنى شكم گنده.



به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - مُنْدَحِقُ - خطبه ۵۶ (حضرت در اشاره به معاویه)

حضرت علی علیه السلام در اشاره به معاویه فرموده: «أما إنِّهُ سِيَظْهَرُ عَلَيْكُمْ بَعْدي رَجُلٌ رَحْبُ الْبُلْعُومِ مُنْدَحِقُ الْبَطْنِ يَأْكُلُ ما يَجِدُ وَ يَطْلُبُ ما لا يَجِدُ فَاقْتُلُوهُ وَ لَنْ تَقْتُلُوهُ»
«آگاه باشيد! پس از من مردى با گلوى گشاده و شكمى بزرگ بر شما مسلّط خواهد شد هر چه بيابد مى‌خورد و در پى آن است كه آنچه ندارد به دست آورد، او را بكشيد ولى هرگز نمى‌توانيد او را به قتل برسانيد.»
ترجمه اين كلمات و مشروح جريان آن در «برء» گذشت.



از اين ماده يک مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۱، ص ۳۷۷.    
۲. قزوینی رازی، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۳۳۲.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج ۲، ص ۱۸۱.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج ۲، ص ۱۸۱.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۱۱۷، خطبه ۵۶.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۱، ص ۱۰۱، خطبه ۵۷.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۹۲، خطبه ۵۷.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۱۱۹، خطبه ۵۷.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۳۱۹.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۳۲۰-۳۲۱.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۲، ص ۶۴۲.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۴، ص ۳۳۹.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۴، ص ۵۴.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۱۱۷، خطبه ۵۶.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دحق»، ج۱، ص۳۷۷.    






جعبه ابزار