دار الحیاد
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دارالحیاد در اصطلاحات فقه نظامی به کشوری گفته می شود که در روابط سیاسی، عقیدتی و نظامی و مناقشات بین
دارالاسلام و
دارالکفر بی‌طرف باشد. در
قرآن برای این حالت از واژه «
اعْتِزال» استفاده شده است.
دارُالْحِیاد به سرزمینی و کشوری گفته می‌شود که در روابط سیاسی عقیدتی و مناقشات بین دارالاسلام و دارالکفر، سیاست عدم مداخله و بی طرفی را در پیش گرفته باشد، و در رابطه با درگیری‌های نظامی و نزاع‌های بین دو سرزمین اسلام و کفر بدون جانبداری از هیچ‌یک، بی طرفی خود را به طور کامل حفظ کند.
در قرآن از واژه «اعْتِزال» برای بیان این حالت سیاسی و نظامی در روابط بین‌المللی استفاده شده است: «فَانِ اعْتَزَلُوکُمْ فَلَمْ یُقاتِلُوکُمْ وَالْقَوْا الَیْکُمُ‌السَّلَمَ فَما جَعَلَ اللَّهُ لَکُمْ عَلَیْهِمْ سَبیلًا؛
هرگاه از شما کناره گرفتند، و با شما درگیر نشدند، و پیشنهاد
صلح دادند شما را بر آنها چیره‌گی نیست.»
«... فَانْ لَمْ یَعْتَزِلُوکُمْ وَ یُلْقُوا الَیْکُمُ السَّلَمَ وَ یَکُفُّوا ایْدِیَهُمْ فَخُذُوُهْمْ وَاقْتُلُوهُم حَیْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَ اولئِکُمْ جَعَلْنا لَکُمْ عَلَیْهِمْ سُلْطاناً مُبیناً؛
اگر از درگیری کناره‌گیری نکردند که با شما به
مسالمت رفتار کنند و دست از شما بردارند، آنگاه آنها را دستگیر کنید، و هر کجا یافتید نابودشان سازید، اینان کسانی هستند که ما شما را بر آنها چیره‌گی دادیم.»
طرح عنوان «دارالحیاد» بر اساس وضعیت خاص
حبشه و نظیر آن بوده و سیره‌نویسان و
فقها حکم اعتزال را درباره آن صادق دانسته اند.
حدیث نبوی زیر گواه همین مطلب است:
«تارِکُواالْحَبَشَةِ ما تَرَکُوکُمْ؛ متعرّض حبشه نشوید تا وقتی که حبشه متعرّض شما نشده است.»
•
جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۵۸.
