خَوَیٰ (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خَوَیٰ از
واژگان نهج البلاغه به معنای خالی شدن و سقوط است.
امام علی (علیهالسّلام) درباره اقوام گذشته و درباره
ائمه اطهار (علیهمالسّلام) از این واژه استفاده کرده است. این ماده پنج بار در
نهج البلاغه آمده است.
خواء خالی شدن و سقوط را گویند. «خوی بطنه من الطعام» یعنی: «شکمش از طعام خالی شد.»
درباره اقوام گذشته فرماید:
«وَلَوِ اسْتَنْطَقُوا عَنْهُمْ عَرَصاتِ تِلْكَ الدّيارِ الْخاوِيَةِ... لَقَالَتْ: ذَهَبُوا فی الاَْرْضِ ضُلاّلاً» «و اگر درباره آنها از عرصههای آن خانههای خالی سئوال میشد جواب میدادند که در زمین رفتند و گم شدند»
(شرحهای خطبه:
)
درباره اهل بیت: فرموده:
«أَلا إِنَّ مَثَلَ آلِ مُحَمَّد(صلىاللهعليهوآلهوسلّم) كَمَثَلِ نُجُومِ السَّماءِ: إِذا خَوَى نَجْمٌ طَلَعَ نَجْمٌ» «بدانید مثل آل محمد (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) مثل ستارگان آسمان است هر وقت ستارهای سقوط و افول کرد، ستاره دیگر طلوع میکند.»
(شرحهای خطبه:
)
از این ماده پنج مورد در «نهج» آمده است.
•
قرشی بنایی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «خوی»، ج۱، ص۳۶۹-۳۷۰.