خَفَق (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خَفَق (به فتح خاء و فاء) و
خُفُوق (به ضم خاء و فاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای غائب شدن است.
و
خَفَقان (بر
وزن رمضان) به معنی
اضطراب است.
این واژه دو بار در
نهج البلاغه آمده است.
خَفَق و
خُفُوق به معنای غائب شدن آمده است.
«
خَفقَ النَّجم خَفوقََا: غابَ»
خَفَقان (بر وزن رمضان) به معنی اضطراب آید.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام علی (علیه‌السلام) فرموده:
«الْحَمْدُ للهِ كُلَّما وَقَبَ لَيْلٌ وَ غَسَقَ، وَ الْحَمْدُ للهِ كُلَّما لاحَ نَجْمٌ وَ خَفَقَ.» «سپاس
خدا را هر وقت که شبی وارد بشود و تاریکی‌اش شدت گیرد، سپاس خدا را هر
وقت که ستاره‌ای ظاهر شود و
غروب نماید.»
امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) در خطبه ۴ در مذمّت مردم فرموده:
«وُقِرَ سَمْعٌ لَمْ يَفْقَهِ الواعِيَةَ، كَيْفَ يُراعي النَّبْأَةَ مَنْ أَصَمَّتْهُ الصَّيْحَةُ؟ رُبِطَ جَنانٌ لَمْ يُفارِقْهُ الخَفَقانُ.» «کر شود گوشی که فریاد (
موعظه‌ها) را نشنود، چطور می‌شنود و مراعات می‌کند صدای خفی را آن‌که صیحه او را کر کرده است. (چطور
مواعظ مرا گوش می‌کند کسیکه
مواعظ قرآن و خدا او را کر کرده و آن‌ها را نمی‌شنود) ثابت و استوار باد قلبی که خفقان و اضطراب
خوف خدا از آن دور نمی‌شود.»
محمد عبده گوید: واعیة و صیحه عبارت از
مواعظ، «نباة» صدای خفی ظاهرا مراد
مواعظ آن حضرت و «الصیحة» زواجر خدا و
رسول است، خفقان از
خوف خداست.
واژه خَفَق دو بار در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «خفق»، ج۱، ص۳۵۵.
