• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خَرَج (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





خَرَج (به فتح خا) از واژگان نهج‌البلاغه، به معنای بیرون شدن و آشکار شدن است.
موارد زیادی از این مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.



خَرَج به معنای بیرون شدن و خارج شدن است.
مثل خارج شدن از منزل و خارج شدن ميوه از درخت.
استخراج: طلب خروج.
«خراج»: غلّه‌ايكه بر سبيل وظيفه (ماليات) اخراج مى‌شود:
«اَلخِراجُ: اَلمالُ اَلمَضروب عَلَى الاَرض»


یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - خَرَجَ - خطبه ۳۹ (مذمت یاران)

امیرالمومنین علی علیه السلام در خطبه ۳۹ از مذمت یاران خود می‌فرمایند:
«دَعَوْتُكُمْ إِلَى نَصْرِ إِخْوانِكُمْ فَجَرْجَرْتُمْ جَرْجَرَةَ الْجَمَلِ الاَْسَرِّ، وَ تَثاقَلْتُمْ تَثاقُلَ الْنِّضْوِ الاَْدْبَرِ، ثُمَّ خَرَجَ إِلَيَّ مِنْكُمْ جُنَيْدٌ.»
«شما را به يارى برادرانتان دعوت كردم، همانند شترى كه از درد بنالد، آه و ناله سر داديد، و يا همانند حيوانى كه پشتش زخم باشد كندى كرديد، تنها گروه كمى به سوى من شتافتند.»


مواردی زیاد از این ماده در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۳۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۷۸.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۹۱.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۱۰۱.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۸۶.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۸۲، خطبه ۳۹.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۹۹.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۱۴.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۱۴.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۲، ص۴۲۴.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۷۸.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۹۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «خرج»، ج۱، ص۳۳۰.    






جعبه ابزار