• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خَبَتْ‌ (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





خَبَتْ: (کُلَّمٰا خَبَتْ زِدْنٰاهُمْ سَعِیراً)
خَبَتْ: در اصل از مادۀ «خبو» (بر وزن علوّ) به معنی «فرونشستن و خاموش شدن زبانۀ آتش» است این واژه فقط یک‌بار در قرآن مجید آن هم در همین آیۀ مورد بحث آمده است.
این آیه دربارۀ کیفر مجرمان و گمراهان است که جایگاه همیشگی آنها دوزخ است و آتشش همچون آتش‌های دنیا نیست که سرانجام به خاموشی گراید، بلکه آن‌چنان که خداوند می‌فرماید: «... هر زمان التهاب و آتش آن فرونشیند شعلۀ تازه‌ای برآن می‌افزاییم»



به موردی از کاربرد خَبَتْ‌ در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - خَبَتْ‌ (آیه ۹۷ سوره اسراء)

(وَ مَن يَهْدِ اللّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ وَ مَن يُضْلِلْ فَلَن تَجِدَ لَهُمْ أَوْلِيَاء مِن دُونِهِ وَ نَحْشُرُهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَلَى وُجُوهِهِمْ عُمْيًا وَ بُكْمًا وَ صُمًّا مَّأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ كُلَّمَا خَبَتْ زِدْنَاهُمْ سَعِيرًا.) (هر كس را خدا هدایت كند، هدايت يافته واقعى اوست؛ و كسانى را كه به سبب اعمال‌شان گمراه سازد، سرپرستانى هدايت كننده غير خدا براى آنها نخواهى يافت؛ و روز قیامت، آنها را بر صورت‌های‌شان محشور مى‌كنيم، در حالى كه نابينا و گنگ و كرند؛ جايگاهشان دوزخ است؛ هر زمان آتش آن فرونشيند، شعله سوزانى بر آنان مى‌افزاييم!)

۱.۲ - خَبَتْ‌ در المیزان و مجمع‌ البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: پس در اين کنایه، افزون بر اينكه كنايه بليغ‌تر از تصریح است، تهديد کفار است به شر مكان و به عذاب اليم و نيز در معناى احتجاجى است بر ضلالت آنان، چون هيچ ضلالتى بدتر از اين نيست كه انسان با صورت، خود را روى زمين بكشد و بدون اينكه جايى را ببيند پيش برود و هيچ نداند كه به كجا منتهى مى‌شود و در پيش رو با چه چيزهايى مواجه مى‌گردد و اين ضلالتى كه در حشرشان بر صورت، به سوى جهنم دارند مجسم و ممثل ضلالتى است كه در دنيا داشتند براى اينكه در دنيا هم به بيراهه مى‌رفتند و هيچ توجهى به صداى انبیاء كه راهداران سعادت بشرند و از هر طرف ايشان را صدا مى‌زدند نمى‌كردند. پس مثل اينكه فرموده: اينها گمراهانى هستند كه در روز حشر بر صورتهايشان محشور مى‌شوند و كسى به چنين بلايى مبتلا نمى‌شود مگر آنكه در دنيا از گمراهان باشد.

۱. اسراء/سوره۱۷، آیه۹۷.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۲، ص۲۹۸.    
۳. اسراء/سوره۱۷، آیه۹۷.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۹۷.    
۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۲۹۷.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۱۵.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۲۱۶.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۸۲.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «خَبَتْ‌»، ج۱، ص۶۶۰.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره اسراء | لغات قرآن




جعبه ابزار