• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خمیص (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مفردات نهج البلاغه (جلد ۱)
مقالات مرتبط: خمص (مفردات‌قرآن)، مَخْمَصَه (لغات‌قرآن).


خَمیص (به فتح خاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای انسان شکم خالی و مَخْمَصَة (به فتح دو میم و سکون خاء و فتح صاد) به معنای قحطی و گرانی است. امام (علیه‌السّلام) از این واژه درباره حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) استفاده کرده است.


خَمیص
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۶۵.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۱۷۰.    
به معنای انسان شکم خالی است و مَخْمَص
[۳] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۱۶۹.    
به معنای قحطی و گرانی است.

امام (علیه‌السّلام) درباره آن حضرت فرموده: «وَ أَخْمَصُهُمْ مِنَ الدُّنْيا بَطْناً»
[۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۴۷-۳۴۸، خطبه۱۶۰.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۷۴، خطبه۱۵۸.    
[۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۲۸، خطبه۱۶۰.    
(و شكمش از همه گرسنه‌تر بود.)
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۴۹، خطبه۱۶۰.    
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۱۲.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۲۰.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۲۴۳.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۷۳-۳۷۴.    
[۱۲] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۳۳.    
) (در خطبه ۱۹۲ نیز آمده است.
[۱۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۴۷، خطبه۱۹۲.    
)

۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۶۵.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۱۷۰.    
۳. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۱۶۹.    
۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۴۷-۳۴۸، خطبه۱۶۰.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۷۴، خطبه۱۵۸.    
۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۲۸، خطبه۱۶۰.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۴۹، خطبه۱۶۰.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۱۲.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۲۰.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۲۴۳.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۷۳-۳۷۴.    
۱۲. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۳۳.    
۱۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۴۷، خطبه۱۹۲.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «خمیص»، ج۱، ص۳۶۵.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 160 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 192 نهج البلاغه
جعبه ابزار