خلق (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خلق: (وَ خَلَقَهُمْ وَ خَرَقُوا لَهُ)«خلق» به معنای ایجاد چیزی از روی حساب است و طبق
آیات قرآن منظور از «خلق» آفرینش نخستین است و بعضی از
فلاسفه مایلند عالم «خلق» را عالم «ماده» بدانند؛ زیرا «عالم خلق» جنبه تدریجی دارد و این خاصیّت جهان مادّه است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با
خلق:
(وَ جَعَلُواْ لِلّهِ شُرَكَاء الْجِنَّ وَ خَلَقَهُمْ وَ خَرَقُواْ لَهُ بَنِينَ وَ بَنَاتٍ بِغَيْرِ عِلْمٍ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى عَمَّا يَصِفُونَ) (آنان براى
خدا همتايانى از
جنّ قرار دادند، در حالى كه آنها مخلوق او هستند؛ و براى خدا، به
دروغ و از روى
جهل، پسران و دخترانى قائل شدند؛ منزّه است خدا، و برتر است از آنچه وصف مى‌كنند!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: جن در تركيب يا مفعول دوم كلمه
(جعلوا) و مفعول اول آن
(شركاء) است، و يا بدل از
(شركاء) ، و جمله
(و خلقهم) به منزله حال است، گر چه بعضى از علماى نحوى آن را قبول نكرده‌اند، و ليكن دليل‌شان روشن نيست. و به هر حال اين جمله در مقام رد
مشرکین است، و معنايش اين است كه: مشركين براى خداى تعالى شركائى از جن اتخاذ كردند، در حالى كه جن نيز مخلوق خدا است و مخلوق نمى‌تواند با خالق خود در خدايى شركت داشته باشد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(إِنَّ رَبَّكُمُ اللّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثًا وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلاَ لَهُ الْخَلْقُ وَ الأَمْرُ تَبَارَكَ اللّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ) (پروردگار شما، خداوندى است كه آسمان‌ها و زمين را در شش روز (شش دوران) آفريد؛ سپس بر
عرش قدرت قرار گرفت و به تدبير جهان پرداخت)؛ با پرده تاريكِ شب، روز را مى‌پوشاند؛ و شب به سرعت، در پى روز مى‌آيد؛ و خورشيد و ماه و ستارگان را آفريد، كه مسخّر فرمان او هستند. آگاه باشيد كه
آفرینش و تدبير جهان)، از آن او و به فرمان او است! پر بركت و بى‌زوال است خداوندى كه پروردگار جهانيان است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: اين يگانگى رب العالمين را به دو طريق تاكيد مى‌نمايد:
يكى از اين راه كه خداى تعالى كسى است كه آسمان‌ها و زمين را آفريده و امور آن را به نظام احسنى كه جميع اجزاء و اطراف آن را به هم مرتبط مى‌سازد تدبير مى‌نمايد، پس او به تنهايى رب العالمين است.
يكى هم از اين راه كه خداى تعالى آن كسى است كه براى جميع خلايق روزى فراهم نموده و انواع ميوه‌ها و غلات و هر رزق ديگرى را به عجيب‌ترين و لطيف‌ترين وجهى آفريده، و اين خود دليل بر اين است كه پروردگار ديگرى براى عالم نيست.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «خلق»، ص۲۱۲.
