• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خط‌ کوفی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



خط کوفی به یکی از رسم الخط‌های قرآنی اطلاق می‌شود.



گفته می‌شود ریشه خط کوفی از خط سریانی گرفته شده است و عرب‌ها آن را از ساکنان عراق فراگرفتند.
از خط کوفی در کتابت قرآن و دیگر مکاتبات و تا پیش از دوره رواج و رونق خط نسخ (اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم) استفاده می‌شد. پس از اصلاحات ابن مقله روی خط نسخ و با توجه به رسایی و آسان خوانی آن، به تدریج از رواج خط کوفی کاسته شد.


خط کوفی به خط حیری (منسوب به شهر حیره نزدیک کوفه ) نیز معروف است؛ زیرا جایگاه تحول خط سریانی به خط کوفی، شهر «حیره» بود.
پس از انتقال مرکز خلافت اسلامی از مدینه به کوفه، خط «حیری» به خط «کوفی» معروف شد.


خط «جزم»، «انباری» و «حجازی» از دیگر نام‌های خط کوفی است.


خط کوفی به دو دسته تقسیم می‌شود: ۱. کوفی مشرقی؛ ۲. کوفی مغربی.


خط کوفی برای هر گونه تزئین روی کتاب‌ها، ابنیه، ظروف و… کاملا مناسب بود؛ زیرا ترکیب حروف آن از جهت عمودی و افقی بودن و اتصال آن‌ها به یکدیگر بر حسب ذوق کاتب، امکان پذیر است. همچنین علامت‌ها، نقطه و اعراب نیز به زیبایی آن می‌افزاید؛ به ویژه اگر علامت را - چنان که معمول بوده است- با مرکب الوان و زر نوشته باشند.


خط کوفی در پیدا شدن سلسله خط‌های نگارشی اسلام رتبه اول را دارد؛ ولی امروز از لحاظ کاربرد در رتبه آخر جای گرفته است.
[۱] معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۱، ص۳۵۴.
[۲] رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۴۹۶.
[۳] فضایلی، حبیب الله، ۱۳۰۲ - ۱۳۷۶، اطلس خط، ص(۱۸۸-۱۹۳).



۱. معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۱، ص۳۵۴.
۲. رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۴۹۶.
۳. فضایلی، حبیب الله، ۱۳۰۲ - ۱۳۷۶، اطلس خط، ص(۱۸۸-۱۹۳).



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«خط کوفی».    




جعبه ابزار