• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خط نسخ

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



خط نسخ به یکی از رسم الخط‌های قرآنی گفته می‌شود.



خط نسخ از مهم‌ترین خط‌های عربی و ریشه آن، خط نبطی شایع در شمال حجاز و شام است که اعراب آن را هنگام تجارت از آنان فراگرفتند.


از کتیبه‌های پیش از ظهور اسلام و پس از آن و از نامه‌ها و خطوط آغاز اسلام تا نیمه‌های قرن اول و از نامه‌ها و مکاتبات بر اوراق بردی و… تا قرن سوم و چهارم هجری به دست می‌آید که خط نسخ خطی هم پایه و هم عرض خط کوفی بوده است. خط نسخ گرچه در دوره رونق خط کوفی تحت الشعاع آن خط بود و چندان رواجی نداشت، ولی در اواخر قرن سوم و طلیعه قرن چهارم هجری تحت موازین هندسی خط ابن مقله به چنان درجه‌ای از کمال رسید که وارث و ناسخ دیگر خطوط عربی و اسلامی شد و مصاحف و دیگر کتب به تدریج به این خط نگارش یافت.


پس از ابن مقله، علی بن هلال بر اساس قواعد ابن مقله اصلاحات تازه‌ای را آغاز کرد و به تحسین و استوار ساختن این خط پرداخت. امروزه خط نسخ از جهت زیبایی و آسان خوانی در مقایسه با دیگر خطوط، در درجه اول، و از نظر سهولت نوشتن در درجه سوم پس از خط شکسته نستعلیق است.
[۱] معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۱، ص۳۵۵.
[۲] فضایلی، حبیب الله، ۱۳۰۲ - ۱۳۷۶، اطلس خط، ص(۲۵۸-۳۰۰).
[۳] رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۴۹۷.



۱. معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۱، ص۳۵۵.
۲. فضایلی، حبیب الله، ۱۳۰۲ - ۱۳۷۶، اطلس خط، ص(۲۵۸-۳۰۰).
۳. رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۴۹۷.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«خط نسخ».    



جعبه ابزار