خصایص ازدواج پیامبر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ازدواج احکامی دارد که شامل همه
مسلمانان هست ولی بعضی از این
احکام مختص و اختصاص به
پیامبر اکرم -صلی الله علیه و آله و سلم - بود؛ که در این مقاله این خصایص را می آوریم.
رسول اسلام (صلی الله علیه وآله) ویژگی‌هایی داشته که کسی در آن‌ها، با حضرت شریک نبوده است. برخی
فقیهان، از جمله،
محقّق حلّی، در کتاب نکاحِ شرایع،
مواردی از آن‌ها را بیان داشته‌اند که متأخّران، این قسمت از بحث را به دلیل نبودن ثمره عملی، حذف کرده‌اند.
برخی از این ویژگی‌ها، به
ازدواج مربوط است که عبارت‌اند از:
۱. جواز
نکاح دائم با بیش از ۴
همسر:
این مسأله، از ضروریاتی است که مورد اتّفاق
فریقین است.
در
کتاب جواهر،
استدلال ابو عبیده به
آیه۵۰
سوره احزاببدون هیچ توضیحی بیان شده است.
کیفیت و استدلال را شاید بتوان چنین بیان کرد که در این آیه، چهار گروه از زنان بر
پیامبر حلال شده‌اند:
همسرانی که مهری مشخّص برای‌شان پرداخته است،
همسرانی که
ملک یمین وی بوده‌اند و آنان را آزاد کرده سپس به ازدواجشان درآورده،
همسرانی که از بستگان خود برمی‌گزیند و زنی که داوطلبانه خود را به پیامبر می‌بخشد.
مجموع این موارد می‌تواند تعداد بسیاری از زنان را دربرگیرد.
۲. جواز
نکاح با لفظ «
هبه»:
آیه۵۰
سوره احزابو
روایات، بر این مطلب گواه است.
۳. تخییر
همسران پیامبر(صلی الله علیه وآله) در جدایی یا ادامه زندگی با او:
خدا به
پیامبر می‌فرماید: به
همسرانت بگو: اگر خواهان
دنیا هستید، بیایید تا مهرتان را بدهم و به‌گونه‌ای
نیکو شما را رها کنم و اگر خواستار پیامبر و سرای
آخرت هستید،
خداوند برای نیکوکارانتان
پاداش بزرگی مهیا کرده است: «یاَیهَا النَّبِی قُل لاَِزوجِک اِن کنتُنَّ تُرِدنَ الحَیوةَ الدُّنیا و زینَتَها فَتَعالَینَ اُمَتِّعکنَّ و اُسَرِّحکنَّ سَراحًا جَمیلاً و اِن کنتُنَّ تُرِدنَ اللّهَ و رَسولَهُ والدّارَ الأخِرَةَ فَاِنَّ اللّهَ اَعَدَّ لِلمُحسِنتِ مِنکنَّ اَجرًا عَظیما».
۴. ممنوعیت
ازدواج با
کنیزان:
برای پیامبر،
آمیزش با کنیزان مملوک خویش،
جایز بوده؛ چنان‌که از آیه۵۰
سوره احزاباستفاده می‌شود؛ ولی ازدواج با کنیزان به
اجماع ممنوع بوده است.
بعضی گفته‌اند: علّت این
حکم آن است که ازدواج با کنیزان، برای کسانی مجاز است که از آلوده‌شدن به
گناه بیم دارند و نمی‌توانند با زنان آزاد ازدواج کنند و گرنه خودداری از این‌گونه ازدواج بهتر است: «... ذلِک لِمَن خَشِی العَنَتَ مِنکم و اَن تَصبِروا خَیرٌ لَکم...»
، و پیامبر به لحاظ مقام
عصمت نمی‌تواند مصداق آیه باشد.
۵. دو چندان بودن
کیفر و پاداش
همسران پیامبر:
«ینِساءَ النَّبِی مَن یأتِ مِنکنَّ بِفحِشَة مُبَینَة یضعَف لَهَا العَذابُ ضِعفَین و کان ذلک عَلی اللّهِ یسیرا و مَن یقنُت مِنکنَّ لِلّهِ و رَسولِه و تَعمَل صلِحًا نُؤتِها اَجرَها مَرَّتَینِ و اَعتَدنا لَها رِزقًا کریماً».
۶. سقوط رعایت «
حق قَسْم»:
یکی از
حقوق زن در‌صورت تعدّد زوجات، آن است که شوهر، زمان را میان آنان عادلانه تقسیم کند
که در اصطلاح به آن، حقِّ قَسْم می‌گویند که لزوم رعایت آن، از
رسول اکرم(صلی الله علیه وآله)ساقط شد.
قرآن می‌فرماید: «تُرجِی مَن تَشاءُ مِنهُنَّ و تُـوِی اِلیک مَن تَشاءُ و مَنِ ابتَغَیتَ مِمَّن عَزَلتَ فَلا جُناحَ عَلَیک»
؛ هرچند وی، حتّی‌الامکان، مساوات را رعایت‌می‌کرد.
۷. ممنوعیت
ازدواج با
همسران پیغمبر:
زنان پیامبر بر دیگران حرام دائم‌اند؛ یعنی پس از وفات حضرت نمی‌توانند با دیگر
مسلمانان ازدواج کنند: «...و‌لا اَن تَنکحوا اَزوجَهُ مِن بَعدِهِ اَبدًا اِنّ ذلکم کانَ عِند اللّهِ عَظیماً».
دانشنامه موضوعی قرآن
