• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خسأ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: خسأ (مفردات‌قرآن).

خَسَأ (به فتح خاء و سین) از واژگان نهج البلاغه به معنای طرد شدن و طرد کردن است. این واژه دو بار در نهج البلاغه آمده است.



خَسَأ به معنای طرد شدن و طرد کردن آمده است.


امام علی (علیه‌السلام) در رابطه با قدرت خدا فرموده: اگر همه موجودات زنده زمین... بخواهند پشّه‌ای را به وجود آورند قدرت ندارند: «وَعَجِزَتْ قُوَاهَا وَتَنَاهَتْ، وَرَجَعَتْ خَاسِئَةً حَسِيرَةً» یعنی «توانائی‌هایشان به عجز آمده و تمام می‌شود و مطرود و خسته به طرف خودشان بر می‌گردد.» (شرح‌های خطبه: ) نظیر: (ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ کَرَّتَیْنِ یَنْقَلِبْ اِلَیْکَ الْبَصَرُ) (سپس بار ديگر به عالم هستى نگاه كن، سرانجام چشمانت در جستجوى خلل و نقصان ناكام مانده و خسته و ناتوان به سوى تو باز مى‌گردد.)
درباره تسبیح ملائکه فرموده: «وَوَرَاءَ ذلِكَ الرَّجِيجِ الَّذِي تَسْتَكُّ مِنْهُ الاَْسْمَاعُ سُبُحَاتُ نُور تَرْدَعُ الاَْبْصَارَ عَنْ بُلُوغِهَا، فَتَقِفُ خَاسِئَةً عَلَى حُدُودِهَا.» «در پس این اضطراب... طبقات نوری است که چشم‌ها را از رسیدن به آن باز می‌گرداند و چشم‌ها خسته و طرد شده در حدود خود می‌ایستند.» (شرح‌های خطبه: )


واژه خسأ دو بار در نهج آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۳۹.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۱، ص۱۲۱.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۲۹، خطبه ۱۸۶.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۴۸، خطبه ۱۸۱.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۲۷۵، خطبه ۱۸۶.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۲۹، خطبه ۱۸۶.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۶۸.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۱۱.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۲۳۰.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۱۲۰.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۸۹.    
۱۲. ملک/سوره۶۷، آیه۴.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۶۲.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۹۰، خطبه ۹۰.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج، ص۱۶۸، خطبه ۸۹.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۲۹، خطبه ۹۱.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۸۵، خطبه ۹۱.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۴۲.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۴۷.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۹۹.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۳۷۹.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۴۲۷.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «خرق»، ج۱، ص۳۳۹.    






جعبه ابزار