خِزْی (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خِزْی (به کسر خاء و سکون زاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای خواری است. این واژه نه بار در
نهج البلاغه آمده است.
خِزْی به معنای خواری آمده است.
خَزیة (به فتح اول) بلائی است که به
انسان می‌رسد و او را خوار می‌کند.
مَخازی جمع مخزاة به معنی خوار کننده و رسوا کننده است
خَزیة بلائی است که به انسان می‌رسد و او را خوار می‌کند، چنانکه
امام علی (علیه‌السلام) فرموده:
«إِذَا اسْتَوْلَى الصَّلاَحُ عَلَى الزَّمَانِ وَأَهْلِهِ ثُمَّ أَسَاءَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُل لَمْ تَظْهَرْ مِنْهُ خزْيَةٌ فَقَدْ ظَلَمَ» «هر گاه صلاح بر زمان و اهل آن غلبه کرد و کسی به کسی
سوء ظنّ نمود بدون اینکه از وی کار بدی و رسوا کننده‌ای آشکار شود، به وی
ظلم کرده است.»
(شرح‌های حکمت:
)
مخازی جمع مخزاة به معنی خوار کننده و رسوا کننده است، امام علی (علیه‌السلام) در رابطه با
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرموده:
«وَدَلِيلٌ لَكَ عَلَى ذَمِّ الدُّنْيَا وَعَيْبِهَا، وَكَثْرَةِ مَخَازِيهَا وَمَسَاوِيهَا» «کار آن حضرت دلیل توست به مذموم و معیوب بودن دنیا و کثرت رسوا کننده‌هایش و عیب‌هایش.»
(شرح‌های خطبه:
)
واژه خِزْی نه بار در نهج آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «خزی»، ج۱، ص۳۳۹.
