• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خبر (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





خُبْر (به ضم خاء و سکون باء) از واژگان قرآن کریم و به معنی دانستن و علم به شى‌ء است. از مشتقات این واژه که در آیات قرآن آمده، خَبیر به معنای دانا و از اسماء حسنی است.



خُبْر به معنی دانستن و علم به شى‌ء است. «خَبَرَ الشَّيْ‌ءَ خَبَراً:عَلِمَهُ» آن‌چه نقل و حكايت می‌شود.


(كَذلِكَ وَ قَدْ أَحَطْنا بِما لَدَيْهِ‌ خُبْراً) «آن‌چه را نزد او بود احاطه كرديم و دانستيم‌.»
(وَ كَيْفَ تَصْبِرُ عَلى‌ ما لَمْ تُحِطْ بِهِ‌ خُبْراً) «چگونه شكيبا می‌شوى در آن‌چه دانش تو احاطه نكرده است.»
(إِذْ قالَ مُوسى‌ لِأَهْلِهِ إِنِّي آنَسْتُ ناراً سَآتِيكُمْ مِنْها بِخَبَرٍ ...) «موسى به خانواده‌اش گفت: من آتشى ديدم بزودى از آن براى شما خبرى می‌آورم.» راغب گويد: خبر (به فتح اوّل و دوّم) علم به اشياء است از طريق اخبار و حكايت و گفته‌اند:خبره دانستن باطن كار است.

۲.۱ - خبیر

خبیر به معنای دانا و از اسماء حسنی است.
(إِنَّ اللَّهَ‌ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ‌) (خداوند از آن‌چه انجام مى‌دهيد، آگاه است.)
(وَ هُوَ الْقاهِرُ فَوْقَ عِبادِهِ وَ هُوَ الْحَكِيمُ‌ الْخَبِيرُ) (او است كه بر بندگان خود، تسلّط كامل دارد و او است حكيمِ آگاه.) در المیزان فرموده: خبیر از خبره مأخوذ است و آن به معنى علم به جزئيّات است و آن اخصّ از علیم است.
(وَ لا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ‌ خَبِيرٍ) (و هيچ كس مانند خداوند آگاه از همه چيز، تو را از حقایق باخبر نمى‌سازد.) فاعل‌ «يُنَبِّئُكَ» محذوف است و «مِثْلُ خَبِيرٍ» جاى آن‌را گرفته است و شايد فاعل آن «احدى باشد يعنى: احدى به تو مثل مخبر دانا خبر نمی‌دهد. در الميزان تقدير آن‌را چنين گفته: خبر نمی‌دهد تو را از حقيقت امر مخبرى مثل مخبر دانا.


۱. قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۲۲۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دار القلم، ص۲۷۳.    
۳. ابن فارس، احمد، معجم مقائیس اللغه، ج۲، ص۲۳۹.    
۴. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۲۸۱.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۱۳.    
۶. کهف/سوره۱۸، آیه۹۱.    
۷. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۳۶۳.    
۸. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۱۳، ص۵۰۲.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۳۸۲.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۲۲.    
۱۱. کهف/سوره۱۸، آیه۶۸.    
۱۲. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۳۴۳.    
۱۳. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۱۳، ص۴۷۵.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۳۶۸.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۰۴-۱۰۵.    
۱۶. نمل/سوره۲۷، آیه۷.    
۱۷. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۳۴۲.    
۱۸. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۱۵، ص۴۸۵.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۶۴.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۷۹-۸۰.    
۲۱. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دار القلم، ص۲۷۳.    
۲۲. مائده/سوره۵، آیه۸.    
۲۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۱۰۸.    
۲۴. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۲۳۷.    
۲۵. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۵، ص۳۸۶.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۹۲.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۲۳۴.    
۲۸. انعام/سوره۶، آیه۱۸.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۱۲۹.    
۳۰. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۳۵-۳۶.    
۳۱. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۷، ص۴۶-۴۸.    
۳۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۲۱.    
۳۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۸، ص۳۲-۳۳.    
۳۴. فاطر/سوره۳۵، آیه۱۴.    
۳۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۴۳۶.    
۳۶. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۳۰.    
۳۷. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۱۷، ص۴۰.    
۳۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۲۳۸.    
۳۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۳۱۹.    
۴۰. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۳۰.    



قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «خبر»، ج۲، ص۲۲۰.    






جعبه ابزار