حیوانات چنگال دار (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تحریم بعضى خوردنى‌ها بر
یهود، موقّت بود و توسّط
حضرت عیسی (علیه‌السلام) بر طرف شد، مانند تحریم تمام
حیوانات ذی ظفر .
چنگال و ناخن داشتن، از ویژگی‌های دسته‌ای از
حیوانات:
• «وعلی الذین هادوا حرمنا کل
ذی ظفر...؛
و بر یهودیان، هر
حیوان ناخن‌دار را
حرام كردیم، و از
گاو و
گوسفند پیه بدن آنها را حرام كردیم جز آنچه بر پشت یا روده‌هاى آنها چسبیده یا آنچه آمیخته به استخوان است. این (تحریم) چیزى است كه آنها را به خاطر ستم‌شان
کیفر دادیم و حقّا كه ما راست گفتاریم.»
ظفر بر وزن قفل یا بر وزن
شتر به معنای ناخن و بر وزن
علم به معنای نجات و غلبه است.
ظُفر معنای ناخن است، اعم از آنكه در
انسان باشد یا غیر آن. مراجعه به
لغت نشان می‌دهد كه
ظفر فقط بمعنى ناخن است و شامل مخلب (چنگال) نیست. المنار از
لسان العرب نقل می‌كند:
ظفر ناخن انسان و ناخن پرنده است ...و گفته‌اند
ظفر در مرغى یا در
حیوانى گویند كه شكار نمی‌كند و مخلب در آنكه شكار می‌كند. ناخنداران كه بر
یهود حرام شده حتما بر پرندگان و
حیوانات چنگال‌دار شامل نیست كه چنگال‌داران در
اسلام نیز حرام است و اختصاص به یهود ندارد و آنچه از
فخر رازی نقل شده كه
ظفر را در آیه اعمّ از ناخن و چنگال گرفته و آنها را بنا بر ظهور آیه،
حلال دانسته و
حدیث «حَرَّمَ كُلِّ
ذِی نَابٍ مِنَ السِّبَاعِ وَ
ذِی مِخْلَبٍ مِنَ الطُّیورِ» را ضعیف پنداشته، بیهوده است.
آیت الله مکارم در تفسیر نمونه مینویسد: «
ظفر بر وزن شتر در اصل به معنى
ناخن مى‌باشد، ولى به سم
حیوان‌هاى سم‌دار، آنها كه همچون
اسب، سم‌هایى دارند كه شكاف ندارد نه مانند
گوسفند و
گاو كه داراى سم شكافته مى‌باشند نیز اطلاق شده زیرا سم‌هاى آنها شبیه ناخن است، و نیز به پاى شتر كه نوك پاى او یكپارچه است و شكافى ندارد گفته‌اند. بنا بر این از
آیه فوق چنین استفاده مى‌شود كه تمام حیواناتى كه سم چاك نیستند اعم از
چهارپایان یا پرندگان، بر یهود
تحریم شده بود.»
در این
آیات اشاره به قسمتى از
محرمات بر
یهود مى‌كند تا روشن شود، كه
احکام مجهول و خرافى
بت‌پرستان نه با آئین
اسلام سازگار است و نه با آئین یهود، و نه با آئین
مسیح. تازه در این آیات تصریح شده كه این قسمت از محرمات بر یهود نیز جنبه
مجازات و
کیفر داشته و اگر مرتكب جنایات و خلافكاری‌هایى نمى‌شدند، این امور نیز بر آنها
حرام نمى‌شد، بنا بر این جا دارد از بت‌پرستان
سؤال شود این احكام ساختگى را از كجا آوردید؟!
۱- نخست مى‌گوید: بر یهودیان، هر
حیوان ناخن‌دارى را حرام كردیم (وَ عَلَى الَّذِینَ هادُوا حَرَّمْنا كُلَّ
ذِی ظُفُرٍ).
۲- سپس مى‌فرماید: پیه و چربى موجود در بدن گاو و گوسفند را نیز بر آنها حرام كرده بودیم (وَ مِنَ الْبَقَرِ وَ الْغَنَمِ حَرَّمْنا عَلَیهِمْ شُحُومَهُما).
و به دنبال آن، سه مورد را
استثناء مى‌كند،
نخست چربى‌هایى كه در پشت این دو
حیوان قرار دارد (إِلَّا ما حَمَلَتْ ظُهُورُهُما). دوم چربى‌هایى كه در پهلوها و لابلاى امعاء قرار گرفته (أَوِ الْحَوایا). و سوم چربى‌هایى كه با
استخوان آمیخته شده است (أَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ). ولى در پایان
آیه تصریح مى‌كند كه اینها در حقیقت بر یهود حرام نبود، اما به خاطر ظلم و ستمى كه مى‌كردند، از این گونه گوشت‌ها و چربی‌ها كه مورد علاقه آنها بود به حكم خدا محروم شدند (ذلِكَ جَزَیناهُمْ بِبَغْیهِمْ). براى تاكید اضافه مى‌كند: این یك
حقیقت است و ما راست مى‌گوئیم (وَ إِنَّا لَصادِقُونَ).
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حیوانات چنگال دار».
