حیوانات خشکی (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

صید حیوانات خشکی و خوردن آن در حال احرام، حرام و نشانه بى‌تقوایى است.

---

• «احل لکم صید البحر وطعامه متـعـا لکم وللسیارة وحرم علیکم صید البر مادمتم حرمـا...؛ بر شما شكار كردن از دریا و خوردن از شكار آن (در حال احرام) حلال شد تا وسیله برخوردارى شما و مسافران باشد، و بر شما شكار از خشكى مادامى كه در حال احرامید حرام است، و از خدایى كه به سوى او گرد آورده خواهید شد پروا كنید.»

---

زندگی دسته‌ای از حیوانات، در خشکی:
حیوانات در یک دسته بندی دو قسم هستند: ۱- حیواناتی که در دریا و آب زندگی می‌کنند(صید البحر). ۲- حیواناتی که در خشکی و صحرا زندگی می‌کنند(صید البر).
حیواناتی هم که در خشکی زندگی میکنند دو قسم هستند: ۱- اهلی ۲- وحشی.
خداوند متعال در این آیه می‌فرماید: ما دام كه در حال احرام هستید کلیه صیدهاى صحرایى بر شما حرام است چه اهلی و چه وحشی.(وَ حُرِّمَ عَلَیكُمْ صَیدُ الْبَرِّ ما دُمْتُمْ حُرُماً).

---

‌
فلسفه تحریم صید در حال احرام:
مى‌دانیم حج و عمره از عباداتى است كه انسان را از جهان ماده جدا كرده و در محیطى مملو از معنویت فرو مى‌برد. تعینات زندگى مادى، جنگ و جدال‌ها، خصومت‌ها، هوس‌هاى جنسى، لذات مادى، در مراسم حج و عمره به كلى كنار مى‌روند و انسان به یك نوع ریاضت مشروع الهى دست مى‌زند، و به نظر مى‌رسد كه تحریم صید در حال احرام نیز به همین منظور است.
از این گذشته اگر صید كردن براى زوار خانه خدا كار مشروعى بود، با توجه به این همه رفت و آمدى كه هر سال در این سرزمین‌هاى مقدس مى‌شود، نسل بسیارى از حیوانات در آن منطقه كه به حكم خشكى و كم آبى، حیواناتش نیز كم است، بر چیده مى‌شد، و این دستور یك نوع حفاظت و ضمانت براى بقاى نسل حیوانات آن منطقه است. مخصوصا با توجه به اینكه در غیر حال احرام نیز صید حرم، و همچنین كندن درختان و گیاهان آن ممنوع است، روشن مى‌شود كه این دستور ارتباط نزدیكى‌ با مساله حفظ محیط زیست و نگهدارى گیاهان و حیوانات آن منطقه از فنا و نابودى دارد.
این حکم بقدرى دقیق تشریع شده كه نه تنها صید حیوانات، بلكه كمك كردن حتى نشان دادن و ارائه صید به صیاد نیز تحریم گردیده چنان كه در روایات وارده از طریق اهل بیت مى‌خوانیم كه حضرت امام صادق (علیه‌السّلام) به یكى از یارانش فرمود: «لا تستحلن شیئا من الصید و انت حرام و لا و انت حلال فى الحرم و لا تدلن علیه محلا و لا محرما فیصطاده و لا تشر الیه فیستحل من اجلك فان فیه فداء لمن تعمده‌: هرگز چیزى از صید را در حال احرام حلال مشمر، و همچنین صید حرم را در غیر حال احرام، و نیز صید را به شخص محرم و غیر محرم نشان مده كه آن را شكار كند و حتى اشاره به آن مكن (و دستور مده) تا به خاطر تو صید را حلال بشمرد زیرا این كار موجب کفاره براى شخص متعمد مى‌شود» فقها، از این آیه استفاده كرده‌اند كه در حال احرام، صید حیوانات دریایى و مصرف آن حلال است، امّا حیوانات صحرایى، شكار و مصرف‌شان حرام است.

---