• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حیوان (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حیوان (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: حیوان (لغات‌قرآن).

حَیَوان (بر وزن ضربان و جریان): هر ذی‌روح زنده را گویند، خواه ناطق باشد یا غیر ناطق.


حَیَوان
[۱] قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۱، ص۳۲۰.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۱، ص۱۱۵.    
[۳] الراغب الاصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۲۶۹.    
هر ذی‌روح زنده را گویند، خواه ناطق باشد یا غیر ناطق.

۱. گاهی منظور از آن حیوان، غیر انسان است نظیر: «قَدْ تَسَمَّى عَالمِاً وَلَيْسَ بِهِ... فَالصُّورَةُ صُورَةُ إِنْسَان، وَالْقَلْبُ قَلْبُ حَيَوَان»
[۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۷۱، خطبه ۸۶.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۵۲، خطبه ۸۵.    
[۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۱۹، خطبه ۸۷.    
«و ديگرى (خويش) را عالم خوانده در صورتى كه عالم نيست... چهره او چهره انسان است و قلبش قلب حيوان!»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۶۹، خطبه ۸۷.    
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۲۵.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۹۷.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۵۶۲.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۱۸۰.    
[۱۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۷۳.    
)
۲. گاهی شامل انسان نیز هست چنانکه امام علی (علیه‌السّلام) درباره عجز از خلقت فرموده: «وَلَوْ اجْتَمَعَ جَمِيعُ حَيَوانِهَا... عَلَى إِحْدَاثِ بَعُوضَة، مَا قَدَرَتْ عَلَى إِحْدَاثِهَا»
[۱۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۲۹، خطبه ۱۸۶.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۴۷، خطبه ۱۸۱.    
[۱۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۲۷۵، خطبه ۱۸۶.    
(در صورتى كه اگر همه موجودات زنده جهان... گرد آيند، هرگز بر ايجاد پشه‌اى از عدم، توانايى ندارند)
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۲۷و۴۲۹، خطبه ۱۸۶.    
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۶۸.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۷۸.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۲۲۸.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۱۱۹.    
[۲۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۹۰.    
)
۳. و نیز امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در خطبه‌ای دیگر درباره انسان و غیر انسان و زنده و مرده فرموده: «ابْتَدَعَهُمْ خَلْقاً عَجِيباً مِنْ حَيَوَان وَمَوَات، وَسَاكِن وَذِي حَرَكَات»
[۲۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۶۰، خطبه ۱۶۵.    
[۲۳] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۸۶، خطبه ۱۶۳.    
[۲۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۲۳۵، خطبه ۱۶۵.    
(«خداوند» مخلوقاتى شگفت از حيوان و جماد، ساكن و متحرّك ابداع كرد)
[۲۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۱، خطبه ۱۶۵.    
[۲۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۸.    
(شرح‌های خطبه:
[۲۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۰۸.    
[۲۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۳۵۷.    
[۲۹] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۴۸.    
[۳۰] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۰۶.    
)
۴. و اینکه قرآن مجید فرموده: (و ما هذِهِ الْحَیاةُ الدُّنْیا اِلَّا)
[۳۱] عنکبوت/سوره۲۹، آیه۶۴.    
مراد زندگی حقیقی و یا زندگی است که مرگ ندارد.

این واژه سه بار در «نهج» آمده است

۱. ↑ قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۱، ص۳۲۰.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۱، ص۱۱۵.    
۳. ↑ الراغب الاصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۲۶۹.    
۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۷۱، خطبه ۸۶.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۵۲، خطبه ۸۵.    
۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۱۹، خطبه ۸۷.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۶۹، خطبه ۸۷.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۲۵.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۹۷.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۵۶۲.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۱۸۰.    
۱۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۷۳.    
۱۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۲۹، خطبه ۱۸۶.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۴۷، خطبه ۱۸۱.    
۱۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۲۷۵، خطبه ۱۸۶.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۲۷و۴۲۹، خطبه ۱۸۶.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۶۸.    
۱۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۷۸.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۲۲۸.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۱۱۹.    
۲۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۹۰.    
۲۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۶۰، خطبه ۱۶۵.    
۲۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۸۶، خطبه ۱۶۳.    
۲۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۲۳۵، خطبه ۱۶۵.    
۲۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۱، خطبه ۱۶۵.    
۲۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۸.    
۲۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۰۸.    
۲۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۳۵۷.    
۲۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۴۸.    
۳۰. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۰۶.    
۳۱. ↑ عنکبوت/سوره۲۹، آیه۶۴.    


• قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، برگرفته از مقاله «حیوان»، ج۱، ص۳۲۰.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 165 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 186 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 86 نهج البلاغه
جعبه ابزار