حین (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حین (به کسر حاء) از
واژگان نهج‌البلاغه به معنای وقت مبهم است و با مضاف الیه معلوم می‌گردد. جمع آن «احیان» است از این مادّه مواردی متعدد در
نهج‌البلاغه آمده است.
حینبه معنای وقت مبهم است که به
مطلق زمان چه طولانی و چه کوتاه
اطلاق می‌شود.
بعضی از مواردی که در
نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد.
آن‌حضرت به
دنیا فرمايد:
«یا دُنیا یا دُنیا إِلَیکِ عنیّ أَ بیِ تَعَرّضتِ أَم إلِیَ ّ تَشَوّقتِ لا حانَ حینُکِ هَیهاتَ غرُیّ غیَری لا حاجَة لی فیکِ قَد طَلّقتُکِ ثَلاثاً لا رَجْعَة فیهَا.» «اى دنيا! اى دنيا! از من دور شو! خود را به من عرضه مى‌كنى؟ يا اشتياق خود را به من نشان مى‌دهى، مى‌خواهى مرا به شوق آورى؟! هرگز آن
زمان كه تو در من نفوذ كنى فرا نرسد. هيهات! دور شو! ديگرى را فريب ده! من نيازى به تو ندارم. من تو را سه
طلاقه كرده‌ام كه رجوعى در آن نيست.»
(شرح‌های خطبه:
)
راجع به قبل و بعد از
خلقت فرموده:
«وَإِنَّهُ سُبْحانَهُ، يَعودُ بَعْدَ فَناءِ الدُّنْيا وَحْدَهُ لا شَيْءَ مَعَهُ، كَما كانَ قَبْلَ ابْتِدائِها ... بِلا وَقْت وَلا مَكان، وَلا حين وَلا زَمان، عُدِمَتْ عِنْدَ ذلِكَ الاْجالُ وَالاَْوْقاتُ، وَزالَتِ السِّنونَ وَالسّاعاتُ، فَلا شَيْءَ إِلاّ الْواحِدُ الْقَهّارُ.» «تنها
خداوندپاک است كه بعد از فناى
جهان باقى خواهد ماند و هيچ چيز ديگر با او نخواهد بود، همان گونه كه پيش از آفرينش جهان بوده بعد از فناى آن نيز خواهد بود.و به هنگامى كه جهان فانى شود وقت،
مکان، لحظه و
زمان مفهومى نخواهند داشت (آرى آن هنگام) اوقات، سرآمدها، ساعات و سال‌ها از بين رفته و معدوم شده‌اند. چيزى جز خداوند يكتاى
قهّار نيست.»
(شرح‌های خطبه:
)
از این مادّه دوازده مورد در
نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حین»، ج۱، ص۳۱۹.
