• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حِکْمَت (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حِکْمَت (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: حِکْمَت (مفردات‌قرآن)، حکمت (لغات‌قرآن)، حکمت.


حِکْمَت (به کسر حاء و سکون کاف) از مفردات نهج البلاغه به معنای حالت، خصیصیه درک و تشخیص است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با حکمت از این واژه استفاده نموده است.


حِکْمَت
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۲۹۳.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۴۹.    
[۳] طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۴۶.    
به معنای حالت، خصیصیه درک و تشخیص که شخص به وسیله آن می‌تواند کار را متقن و محکم انجام دهد، علی هذا حکمت حالت نفسانی است.
راغب اصفهانی گوید: حکمت رسیدن به حق است به واسطه علم و عقل.
[۴] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۴۹.    


به موردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - الْحِكْمَةُ - حکمت ۷۵ (درباره حکمت)

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) در مورد حکمت می‌فرماید:
«الْحِكْمَةُ ضالَّةُ الْمُؤْمِنِ، فَخُذِ الْحِكْمَةَ وَ لَوْ مِنْ أَهْلِ النِّفاقِ».
[۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۸۷، حکمت ۷۵.    
[۶] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۶۸، حکمت ۸۰.    
[۷] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۸۱، حکمت ۸۰.    

«گفتار حكمت‌آميز، گمشده مؤمن است پس حكمت را بگير هرچند از اهل نفاق باشد».
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵۱، حکمت۸۰.    
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۷۷.    
(شرح‌های حکمت:
[۱۰] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۷۷.    
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۴۸۱.    
[۱۲] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۲۴.    
[۱۳] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۲۹.    
)
۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۲۹۳.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۴۹.    
۳. ↑ طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۴۶.    
۴. ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۴۹.    
۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۸۷، حکمت ۷۵.    
۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۶۸، حکمت ۸۰.    
۷. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۸۱، حکمت ۸۰.    
۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵۱، حکمت۸۰.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۷۷.    
۱۰. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۷۷.    
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۴۸۱.    
۱۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۲۴.    
۱۳. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۲۹.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حکمة»، ج۱، ص۲۹۳.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 75 نهج البلاغه
جعبه ابزار