حکمة القرآن و الحضارة (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب «حکمة القرآن و الحضارة» نوشته
نذیر حمدان و به
زبان عربی است.
در این کتاب به چیستی، ویژگی‌ها، زیبایی شناسی و آثار و نتایج تمدنی
حکمت قرآنی و بطور کلی به
حکمت شناسی در
قرآن پرداخته شده است. نویسنده ابتدا به بیان معنای لغوی و اصطلاحی «حکمت» و تحولاتی که در معنای آن به وجود آمده اشاره می‌کند. پس از آن به بیان
مترادف بودن واژگان حکمت و
فلسفه و نیز امکان تفاوت نهادن میان این دو می‌پردازد. ارتباط حکمت با علوم، فلسفه و
علم در عصر حاضر، تعارضات فلسفه، حکمت و فلسفه اسلامی، فیلسوفانی که در صدد جمع بین دین و فلسفه بوده‌اند نظیر
ابن حزم،
کندی و...،
معنای واژه‌های:
الهام،
حکمت و
نبوت مطالبی است که در مدخل کتاب بدانها پرداخته شده است. دلیل متصف شدن قرآن به واژه حکیم، معنای حکمت و حکیم، دیدگاه عالمان درباره معنای واژه «حکمت» در قرآن و وجوه چندگانه‌ای که درباره معنای آن ذکر کرده‌اند، توصیف قرآن به عنوان احکم الحاکمین
، حکمت «
الله » و برخی صفات مشابه آن، مظاهر حکمت الهی (در خداوند و صفات و افعالش، در
انسان، در
انبیاء و نبی مکرم اسلام -صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم-، در
تشریع و...)، محمد - صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم -
پیام آور حکمت و آموزگار آن، حکمت و
جوامع الکلم، حکمت
امتحان و
آزمایش، حکمت
تجربه و آزمون و نمونه‌هایی از تجارب و آزمونهای ارائه شده در قرآن، اهمیت مجربات در
اسلام، حکمت و حد وسط و
اعتدال در
قرآن، حکمت و علت تشریع، تفاوتهای
علت و
حکمت، ماهیت حکمت قرآنی و خصائص و ویژگی‌های آن، زیبایی حکمت قرآنی و غیره از جمله موضوعاتی است که در این کتاب بدانها پرداخته شده است. مؤلف کوشیده است عالی‌ترین مظاهر حکمت اسلامی را از آیات قرآنی اقتباس نماید.
کتاب دارای یک مقدمه در بیان اهمیت و دشواری بحث در باره این موضوع و نیز دلیل نیاز به بحث در این موضوع می‌باشد. سپس در «المدخل الی عمومیات الحکمة و الفلسفة» به عناوین ذیل می‌پردازد: الحکمة لغة و اصطلاحات و تطورا، الحکمة و الفلسفة، الحکمة الاسلامیة و الفلسفة الاسلامیة، الالهام و الحکمة و...
پس از آن وارد موضوعات اصلی می‌شود که عبارتند از: القرآن الحکیم... و لماذا؟
الحکم بمعنی الحکمة و السیاسة و القرآن، احکم الحاکمین و القرآن، حکمة الانبیاء و القرآن، -محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم - رسول الحکمة و معلمها... و القرآن، انسانیة الحکمة و القرآن، حکمة الاختبار و القرآن، حکمة التجربة و الخبرة... و القرآن، الحکمة و الوسطیة... و القرآن، حکمة السخریة... و القرآن، حکمة التعلیل و السببیة... و القرآن،
حکمة بالغة، الحکمة سبیل الی الحکمة و الحکمة و المستشرقون. هریک از این موضوعات کلی خود مشتمل بر عناوین جزئی دیگری می‌باشد.
در «الخاتمه» هم به عناوین: ماهیة الحکمة القرآنیة، خصائص الحکمة القرآنیة و مزایاها، جمالیة الحکمة القرآنیة و النتایج الحضاریة و الآثار للحکمة القرآنیة، پرداخته شده و در پایان کتاب هم فهرست مطالب آن درج شده است.
نویسنده کتاب آقای نذیر حمدان است. این کتاب در قطع وزیری با جلد شومیز در ۳۱۳ صفحه نخستین بار در سال ۱۴۱۶ ه- ۱۹۹۵ م از سوی انتشارات «دار الکلم الطیب» و «دار ابن کثیر» دمشق- بیروت به چاپ رسیده است.
نرم افزار مشکاة الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
