حکم امداد (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
برخی از
احکام امداد در
آیات قرآن ذکر شده است.
حکم
امداد به مؤمنان غیرمهاجر با توجه
به آیات
قرآن عبارت است از:
وجوب امداد مهاجران و
انصار به مؤمنان غير مهاجر، در صورت كمك‌خواهى در راه
دین:
«... وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ لَمْ يُهاجِرُوا ما لَكُمْ مِنْ وَلايَتِهِمْ مِنْ شَيْ‌ءٍ حَتَّى يُهاجِرُوا وَ إِنِ اسْتَنْصَرُوكُمْ فِي الدِّينِ فَعَلَيْكُمُ النَّصْرُ ...؛
... و آنها كه ايمان آوردند و مهاجرت نكردند هيچگونه
ولایت (و تعهد و مسئوليت) در برابر آنها نداريد تا هجرت كنند و (تنها) اگر از شما در (حفظ) دين (خود) ياري طلبند بر شما است كه آنها را ياري كنيد ....»
عدم جواز
امداد به مؤمنان غير مهاجر، در مقابل هم‌پيمانان با
مسلمانان:
«... وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ لَمْ يُهاجِرُوا ما لَكُمْ مِنْ وَلايَتِهِمْ مِنْ شَيْ‌ءٍ حَتَّى يُهاجِرُوا وَ إِنِ اسْتَنْصَرُوكُمْ فِي الدِّينِ فَعَلَيْكُمُ النَّصْرُ إِلَّا عَلى قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُمْ مِيثاقٌ ...؛
... و آنها كه ايمان آوردند و مهاجرت نكردند هيچگونه ولايت (و تعهد و مسئوليت) در برابر آنها نداريد تا هجرت كنند و (تنها) اگر از شما در (حفظ) دين (خود) ياري طلبند بر شما است كه آنها را ياري كنيد جز برضد گروهي كه ميان شما و آنها پيمان (ترك خاصمه) است....»
حرمت امداد و كمك‌رسانى بر
گناه و تجاوز:
۱. «ثُمَّ أَنْتُمْ هؤُلاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ وَ تُخْرِجُونَ فَرِيقاً مِنْكُمْ مِنْ دِيارِهِمْ تَظاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ ...؛
اما اين شما هستيد كه يكديگر را
به قتل مي‌رسانيد، و جمعي از خودتان را از سرزمينشان بيرون مي‌كنيد و در اين گناه و تجاوز
به يكديگر كمك مي‌كنيد (و اينها همه نقض پيماني است كه با خدا بسته ايد)....»
۲. «... وَ لا تَعاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ ...؛
... و (هرگز) در راه گناه و تعدي همكاري ننمائيد....»
حرمت
امداد به آواره‌کنندگان بنی‌اسرائیل:
«وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ ... ثُمَّ أَنْتُمْ هؤُلاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ وَ تُخْرِجُونَ فَرِيقاً مِنْكُمْ مِنْ دِيارِهِمْ تَظاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ إِنْ يَأْتُوكُمْ أُسارى تُفادُوهُمْ وَ هُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْراجُهُمْ ...؛
و (
به ياد آوريد) زماني را كه از بني اسرائيل پيمان گرفتيم كه ... اما اين شما هستيد كه يكديگر را
به قتل مي‌رسانيد، و جمعي از خودتان را از سرزمينشان بيرون مي‌كنيد و در اين گناه و تجاوز
به يكديگر كمك مي‌كنيد (و اينها همه نقض پيماني است كه با خدا بسته ايد) ولي اگر بعضي از آنها
به صورت اسيران نزد شما آيند فديه مي‌دهيد و آنها را آزاد ميسازيد! در حالي كه بيرون ساختن آنان بر شما حرام بود....»
حرمت
امداد به کافران:
«... فَلا تَكُونَنَّ ظَهِيراً لِلْكافِرِينَ؛
... اكنون كه چنين است هرگز از كافران پشتيبان مكن.»
حرمت هرگونه
امداد، در جهت تأييد
کفر،
نفاق و
تفرقه مؤمنان:
«وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ كُفْراً وَ تَفْرِيقاً بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ ... لا تَقُمْ فِيهِ أَبَداً ...؛
(گروهي ديگر از آنها) كساني هستند كه مسجدي ساختند براي زيان (
به مسلمانان) و (تقويت) كفر و تفرقه ميان مؤ منان و كمينگاه براي كسي كه با خدا و پيامبرش از پيش مبارزه كرده بود... هرگز در آن قيام (و عبادت) مكن....»
حضور
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در
مسجد ضرار مى‌توانست نوعى تأييد آن و بانيانش
به حساب آيد، لذا خداوند حضرت را از حضور در آن نهى فرمود.
استحباب امداد مالى برده‌داران
به بردگان خويش جهت آزادى آنان:
«... وَ الَّذِينَ يَبْتَغُونَ الْكِتابَ مِمَّا مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ فَكاتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِيهِمْ خَيْراً وَ آتُوهُمْ مِنْ مالِ اللَّهِ الَّذِي آتاكُمْ ...؛
... و بردگاني از شما كه تقاضاي مكاتبه (قرار داد مخصوص براي آزاد شدن) را دارند با آنها قرار داد ببنديد، اگر رشد و
صلاح در آنها احساس مي‌كنيد (و بعد از آزادي توانائي زندگي مستقل را دارند) و چيزي از مال خدا كه
به شما داده است
به آنها بدهيد....»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۱، ص۱۸۹، برگرفته از مقاله «حکم امداد».
