حُوت (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حُوت: (فَالْتَقَمَهُ الْحُوتُ) «
حوت» به معنى «
ماهى» و
«حيتان» جمع «
حوت» به معنى «
ماهيها» است.
آیه مورد بحث در ادامه آياتى است كه
خداوند درباره «
یونس» پيامبر نازل فرموده است. او به خاطر ترک اولايى كه كرده بود (تعجيل در مهاجرت از ميان قوم خود)، دچار مشكلات و گرفتارى شد. مسلم است اين ملامت و
سرزنش به خاطر ارتكاب
گناه کبیره يا صغيره‌اى نبود، بلكه علت آن تنها ترک اولايى بود كه از او سر زد و آن عجله در ترک قوم خويش و هجرت از آنان بود. اما خدايى كه آتش را در دل آب و شيشه را در كنار سنگ سالم نگه مى‌دارد به اين حيوان عظيم فرمان
تکوینی داد كه كمترين آزارى به بنده‌اش «
يونس» نرساند، او بايد يک دوران زندان بى‌سابقه را طى كند و متوجه ترک اولاى خود شود و در مقام جبران برآيد.
به موردی از کاربرد حُوت در
قرآن، اشاره می‌شود:
(فَالْتَقَمَهُ الْحُوتُ وَ هُوَ مُليمٌ) «او را به دريا افكندند و ماهى عظيمى او را بلعيد، در حالى كه درخور سرزنش بود.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
ماهى او را لقمه‌اى كرد، در حالى كه او ملامت زده بود. كلمه التقام به معناى ابتلاع و بلعيدن است. و كلمه
ملیم اسم فاعل از لام است، كه به معناى داخل شدن در ملامت است، مانند
احرام كه به معناى داخل شدن در
حرم است، و ممكن است معناى كلمه اين باشد كه يونس داراى ملامت شد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « حُوت »، ص ۶۰۶.
