حُرُم - به ضم حاء و راء (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حُرُم: (أَنتُمْ حُرُمٌ وَ مَن قَتَلَهُ) بر وزن «
شتر» جمع «
حرام» به معنى «
نهى شده و ضد حلال» است مانند: رجل
حرام و رجل
محرم كه هر دو به يك معنى است. «
حرام» مصدر و به معناى اسم فاعل است، يعنى «
محرم» و كسى كه لباس
احرام بر تن دارد، بنابراين شخصى كه در حال
احرام است «
حرام و محرم» گفته شده، زيرا از چيزهايى (
محرّمات احرام) ممنوع است ازاين‌رو به
احرام‌يافتگان، «
حُرُم» اطلاق شده، چرا كه گفتيم آنها از انجام بعضى كارها در آن حال
محروم و ممنوع‌اند.
آیه مورد بحث ناظر بر
تحريم صید در حال
احرام است و با صراحت و قاطعيّت، به طور عموم فرمان
تحريم صيد را در حال
احرام صادر كرده است.
به موردی از کاربرد
حُرُم در
قرآن، اشاره می‌شود:
(يا أَيُّها الَّذينَ آمَنُواْ لا تَقْتُلُواْ الصَّيْدَ وَ أَنتُمْ حُرُمٌ وَ مَن قَتَلَهُ مِنكُم مُّتَعَمِّدًا فَجَزاء مِّثْلُ ما قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوا عَدْلٍ مِّنكُمْ هَدْيًا بالِغَ الْكَعْبَةِ أَوْ كَفّارَةٌ طَعامُ مَساكینَ أَو عَدْلُ ذلِكَ صيامًا لِّيَذُوقَ وَ بالَ أَمْرِهِ عَفا اللّهُ عَمّا سَلَف وَ مَنْ عادَ فَيَنتَقِمُ اللّهُ مِنْهُ وَ اللّهُ عَزيزٌ ذُو انْتِقامٍ) «اى كسانى كه
ایمان آورده‌ايد! در حال
احرام، شكار نكنيد؛ و هر كس از شما از روى عمد آن را به
قتل برساند، بايد كفّاره‌اى معادل آن از چهارپايان بدهد؛ كفّاره‌اى كه دو نفر
عادل از شما، معادل بودن آن را تصديق كنند؛ و بصورت
قربانی به
حريم کعبه برسد؛ يا به جاى قربانى، با اطعام
مستمندان،
کفاره دهد؛ يا معادل آن،
روزه بگيرد، تا كيفر كار خود را بچشد.
خداوند گذشته را عفو كرده است. و هر كس تكرار كند، خدا او را مجازات مى‌كند؛ و خداوند، توانا و داراى مجازات است.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
حُرُم جمع
حرام، و
حرام صفت مشبه است، در
مجمع البیان گفته است: رجل
حرام و رجل
محرم به يك معنا است كما اينكه رجل حلال و رجل محل به يک معنا است، و
احرم الرجل به اين معنا است كه فلان مرد داخل در
ماه حرام شد، و نيز
احرم الرجل يعنى فلان مرد براى حج
احرام بست، و
حرم نيز به معناى
احرام است، چنان كه در روايت دارد: كنت اطيب النبى
لحرمه من
رسول اللّه (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را در احرامش خوشبو مى‌كردم و معناى اصلى اين كلمه منع است، و از همين جهت زنان را
حرم مى‌گويند، زيرا مردان دست اغيار را از آنان منع مى‌كنند، و
محروم را هم از اين رو
محروم مى‌گويند كه از روزى ممنوع شده است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « حُرُم »، ص۴۹۴.
