حَیْث (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَیْث: (اللّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسالَتَهُ) اين واژه، ظرف مكان است مبنى بر ضم كه به جمله اضافه مى‌شود خواه
جمله اسمیّه باشد يا فعليّه و اضافه به فعليه بيشتر است، چنان كه در قرآن مجيد مضاف‌اليه آن جمله فعليّه مى‌باشد. و نيز گاهى «حيث» بر زمان دلالت مى‌كند و در اين صورت معنى «هر زمان» مى‌دهد.
به موردی از کاربرد
حَیْث در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ إِذا جاءتْهُمْ آيَةٌ قالُواْ لَن نُّؤْمِنَ حَتّى نُؤْتَى مِثْلَ ما أُوتِيَ رُسُلُ اللّهِ اللّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسالَتَهُ سَيُصيبُ الَّذينَ أَجْرَمُواْ صَغارٌ عِندَ اللّهِ وَ عَذابٌ شَديدٌ بِما كانُواْ يَمْكُرُونَ) «و هنگامى كه
آیه اى براى آنها بيايد، مى‌گويند: ما هرگز
ایمان نمى‌آوريم، مگر اينكه همانند چيزى كه به
پیامبران خدا داده شده، به ما داده شود.
خداوند آگاهتر است كه
رسالت خويش را در
كجا و به عهده چه كسى قرار دهد. بزودى كسانى كه مرتكب
گناه شدند، و مردم را از راه
حق منحرف ساختند، در برابر
مکر و فريب و نيرنگى كه مى‌كردند، گرفتار حقارت در پيشگاه خدا، و
عذاب شديد خواهند شد.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان میفرماید:
مرادشان از اينكه گفتند:
(نُؤْتى مِثْلَ ما أُوتِيَ رُسُلُ اللَّهِ) اين بوده كه ما ايمان نمى‌آوريم مگر وقتى كه آنچه به فرستادگان خدا آمده براى ما نيز بيايد، و اين خود يک نحو
استهزا است، زيرا
بت‌پرستان اصل رسالت را قبول نداشتند که در جوابشان خداوند میفرماید:
(اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسالَتَهُ) خدا بهتر مى‌داند رسالت خود را در كجا قرار دهد. ... منظور از جواب مشركين اين است كه اين آرزوى شما نشدنى و لغو است نه اينكه بفرمايد: خدا داناتر است بر اينكه رسالتش را در كجا قرار دهد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « حَیْث »، ص ۶۲۴.
