حَیَّوک (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَیَّوک: (وَ اِذا جاؤُکَ حَیَّوْکَ)«حَیَّوک» از مادّه
«تحیت» در اصل از
«حیات» گرفته شده، و به معنای دعا کردن برای سلامت و حیات دیگری است.
(أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نُهُوا عَنِ النَّجْوَى ثُمَّ يَعُودُونَ لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَيَتَنَاجَوْنَ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُولِ وَإِذَا جَاؤُوكَ حَيَّوْكَ بِمَا لَمْ يُحَيِّكَ بِهِ اللَّهُ وَيَقُولُونَ فِي أَنفُسِهِمْ لَوْلَا يُعَذِّبُنَا اللَّهُ بِمَا نَقُولُ حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُ يَصْلَوْنَهَا فَبِئْسَ الْمَصِيرُ) (آیا ندیدی کسانی را که از
نجوا [
سخنان در گوشی] نهی شدند، سپس به کاری که از آن نهی شده بودند باز می‌گردند و برای انجام
گناه و تعدّی و نافرمانیِ پیامبر به نجوا می‌پردازند و هنگامی که نزد تو می‌آیند تو را تحیّتی می‌گویند که
خدا به تو نگفته است تحیتی توهین‌آمیز)، و در دل خود می‌گویند: «چرا خداوند ما را بخاطر گفته‌هایمان
عذاب نمی‌کند؟! »
جهنم برای آنان کافی است، وارد آن می‌شوند، و چه بد فرجامی است!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
(وَ اِذا جاؤُکَ حَیَّوْکَ بِما لَمْ یُحَیِّکَ بِهِ اللَّهُ) یعنی و چون نزد تو می‌آیند درودی به تو می‌فرستند که خدا آنطور درودی به تو نفرستاده، چون درود و تحیت خدا
سلام است، که تحیتی است مبارک و طیب، ولی آنها (
یهودیان) سلام نمی‌کردند، وقتی نزد
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌آمدند می‌گفتند
السام علیک و کلمه
سام به معنای
مرگ است، و طوری وانمود می‌کردند که گفته‌اند: السلام
علیک - این نظریه جمعی از مفسرین است. ولی با ظاهر آیه خیلی سازگار نیست، برای اینکه ضمیر اذا جاءوک و حیوک به موصولی برمی‌گردد که در جمله
(الَّذِینَ نُهُوا عَنِ النَّجْوی) است، و خواننده توجه فرمود که این جمله به روشنی نمی‌تواند شامل یهود باشد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «حَیَّوک»، ص۱۹۹.
