حَمید (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَمید: (اِلی صِراطِ الْحَمیدِ)«حَمید» از مادّه
«حَمْد» به معنای
«محمود»، به کسی می‌گویند که در خور ستایش و دارای هرگونه کمال است
و در اینجا منظور
خدا است؛ بنابراین، «صِراطِ الْحَمِیدِ» به معنای راه وصول به مقام قرب و
خشنودی پروردگار است.
بعضی نیز احتمال داده‌اند که «حمید» در اینجا معنای وصفی برای صراط دارد و از قبیل «اضافه بیانیه» است؛ بنابراین، معنا چنین می‌شود آنها به سوی راهی هدایت می‌شوند که شایسته هرگونه ستایش است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با حَمید:
(وَهُدُوا إِلَى الطَّيِّبِ مِنَ الْقَوْلِ وَهُدُوا إِلَى صِرَاطِ الْحَمِيدِ) (و بسوی سخنان پاکیزه هدایت می‌شوند، و به راهِ خداوند شایسته
ستایش، راهنمایی می‌گردند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: معنای اینکه فرمود به سوی قول طیب هدایت شدند این است که خداوند وسیله را برای چنین سخنی برایشان فراهم نمود. و هدایتشان به صراط حمید- حمید یکی از اسماء خداست- این است که از ایشان جز افعال پسندیده سر نزند، هم‌چنان که جز کلام طیب از دهان ایشان بیرون نمی‌آید.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(وَمَا نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَن يُؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ) (آنها هیچ ایرادی بر
مؤمنان نداشتند جز اینکه به خداوند توانا و شایسته ستایش
ایمان آورده بودند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: اوصافی که در این آیه برای اسم جلاله-
اللّه- آورده به حجت و دلیل حقانیت مؤمنین و مظلومیت آنان، و بر باطل بودن جباران که بر خدا جرات نموده، دست به چنان جنایاتی زدند، اشاره دارد و می‌فهماند که به زودی خدای تعالی به آنان جزای خیر، و به اینان
عذاب دوزخ می‌چشاند. برای اینکه خدای تعالی اللّه عزیز حمید است، غالبی است شکست ناپذیر علی الاطلاق، و در آنچه می‌کند جمیل است علی الاطلاق، پس او به تنهایی همه جلال‌ها و جمال‌ها را دارد، و در برابر چنین خدایی باید خاضع شد، و نباید متعرض
خشم او گردید.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «حَمید»، ص۱۹۵.
