حَفْد (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَفْد از
مفردات نهج البلاغه به معنای سرعت در عمل، خدمت به اعوان و یاران است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با
ملائکه و مردن از این واژه استفاده نموده است.
حَفْد سرعت در عمل، خدمت به اعوان و یاران را
حفده گویند که در پیروی و
طاعت انسان سرعت به خرج می‌دهند.
برخی از مواردی که در
نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با ملائکه فرموده:
«وَ لَيْسَ في أَطْبَاقِ السَّمَاوَاتِ مَوْضِعُ إِهَاب إِلاَّ وَ عَلَيْهِ مَلَكٌ سَاجِدٌ، أَوْ سَاع حافِدٌ، يَزْدَادُونَ عَلَى طُولِ الطَّاعَةِ بِرَبِّهمْ عِلْماً»؛
«در اطباق آسمان محلّی و لو به قدر جای پوست گوسفندی وجود ندارد مگر آنکه در آن ملکی در حال
سجده یا ملکی در حال تلاش و سرعت عمل است که با طول
طاعت خدا بر علمشان مزید می‌شود».
حضرت علی (علیه‌السلام) فرموده: «
«بِنُصْرَةِ الْحَفَدَةِ وَ الاَْقْرِبَاءِ»»؛
«كمک خواهى و يارى جستن از فرزندان و بستگانِ عزيز و هم‌قطاران فرا رسيده».
که منظور از «
حفده» یاران است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با مردن فرموده: «
«ثُمَّ أُلْقِيَ عَلَى الاَْعَوادِ رَجِيعَ وَصِب، وَ نِضْوَ سَقَم، تَحْمِلُهُ حَفَدَةُ الْوِلْدَانِ وَ حَشَدَةُ الاِْخْوَانِ»»؛
(بر روى چوب‌هاى
تابوت مى‌افكنند، خسته و كوفته و لاغر به سفر
آخرت كه در پيش دارد مى‌رود، دوستان و فرزندان و جمع برادران او را به دوش مى‌كشند).
(شرح‌های خطبه:
) در «حشد» گذشت «
حفده» وصف ولدان و اضافه به موصوف است.
از این لفظ سه مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حفد»، ج۱، ص۲۸۵.
