حَفِیٌّ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَفِیٌّ: (کَاَنَّکَ حَفِیٌّ عَنْها)«حَفِیٌّ» در اصل به معنای کسی است که پی در پی از چیزی سؤال می‌کند
و با دقت و اصرار تعقیب می‌نماید و از آنجا که اصرار در سؤال باعث پیشرفت
علم و دانش انسان می‌شود، گاهی این کلمه به معنای «عالم و
دانشمند» نیز آمده است.
(يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ رَبِّي لاَ يُجَلِّيهَا لِوَقْتِهَا إِلاَّ هُوَ ثَقُلَتْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ لاَ تَأْتِيكُمْ إِلاَّ بَغْتَةً يَسْأَلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِيٌّ عَنْهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ اللّهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ يَعْلَمُونَ) (از تو درباره زمان
رستاخیز سؤال می‌کنند، کی فرا می‌رسد؟ بگو: «علمش فقط نزد
پروردگار من است؛ و جز او نمی‌تواند وقت آن را آشکار سازد؛ و آن، حتّی در آسمان‌ها و
زمین، سنگین و بسیار پر اهمیّت است؛ و جز بطور ناگهانی، به سراغ شما نمی‌آید.» باز از تو سؤال می‌کنند، چنان‌که گویی تو از زمان وقوع آن باخبری. بگو: «عِلمش تنها نزد خداست؛ ولی بیشتر مردم نمی‌دانند.»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
راغب گفته: کلمه حفی به معنای عالم و با خبر از چیزی است،
و گویا این کلمه از ماده حفیت فی السؤال: اصرار کردم در پرسش گرفته شده، و تقدیر آیه یسئلونک عنها کانک حفی بها است و جمله
(کَاَنَّکَ حَفِیٌّ) در وسط کلام و بین یسئلونک و ظرف متعلق به آن قرار گرفته، و این خود اشاره می‌کند به اینکه معاصرین
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) این سؤال را مکرر از وی کرده و اصرار ورزیده‌اند، و به همین جهت
قرآن کریم تا اندازه‌ای سؤال و جواب را در عبارت تکرار کرده.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «حَفِیٌّ»، ص۱۸۹.
