حَصُور (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَصُور: (وَ حَصُوراً وَ نَبِیّاً)«حَصُور» از
«حَصْر» به معنای «حبس» گرفته شده است، به معنای کسی که خود را از
هوی و هوس، منع کرده است؛ این واژه، گاه به معنای کسی که خودداری از
ازدواج می‌کند نیز آمده. این کلمه
در قرآن از صفات
«یحیی» شمرده شده و از این نظر امتیازی برای او بوده است که بیانگر نهایت
عفت و پاکی است، و یا بر اثر شرائط خاص زندگی، مجبور به سفرهای متعدد برای تبلیغ آئین الهی بوده، و همچون
عیسی مسیح (علیه‌السّلام) ناچار به مجرد زیستن گردیده است. این تفسیر، نیز نزدیک به نظر می‌رسد که منظور از «
حصور»
در آیه فوق کسی است که شهوات و هوس‌های دنیا را ترک گفته و
در واقع یک مرحله عالی از
زهد بوده است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با
حَصُور:
(فَنَادَتْهُ الْمَلآئِكَةُ وَهُوَ قَائِمٌ يُصَلِّي فِي الْمِحْرَابِ أَنَّ اللّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحْيَى مُصَدِّقًا بِكَلِمَةٍ مِّنَ اللّهِ وَسَيِّدًا وَحَصُورًا وَنَبِيًّا مِّنَ الصَّالِحِينَ) (و
در حالی که او
در محراب ایستاده، مشغول
نیایش بود،
فرشتگان او را صدا زدند که: «
خدا تو را به «
یحیی» بشارت می‌دهد؛ (کسی) که کلمه خدا [
مسیح] را تصدیق می‌کند؛ و رهبر خواهد بود؛ و از هوس‌های سرکش برکنار، و پیامبری از صالحان است.»)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه
حصور به معنای آن کسی است که با زنان نمی‌آمیزد، و منظور از این کلمه
در آیه مورد بحث به قرینه سیاق آیه این است که یحیی (علیه‌السّلام) بخاطر زهد بسیارش از اینگونه شهوات نفسانی اعراض داشته است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(يَا زَكَرِيَّا إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلَامٍ اسْمُهُ يَحْيَى لَمْ نَجْعَل لَّهُ مِن قَبْلُ سَمِيًّا) (ای
زکریا! ما تو را به پسری بشارت می‌دهیم که نامش «یحیی» است؛ و پیش از این، همنامی برای او قرار نداده‌ایم.)
علامه طباطبایی
در تفسیر المیزان می‌فرماید: اوصافی که خدای تعالی
در کلامش برای یحیی شمرده اوصافی است که
در هیچ پیغمبری قبل از او نظیرش نیست، مثل دارا شدن حکم را
در کودکی
(وَ آتَیْناهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا) (
در سوره مورد بحث) و سیادت و ترک ازدواج
(و سَیِّداً وَ حَصُوراً)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «حَصُور»، ص۱۸۷.
