• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَشْو (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حَشْو (به فتح حاء و سکون شین و واو) از واژگان نهج‌البلاغه، به معنای پر کردن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با ملائکه و قضاوت از این واژه استفاده نموده است.



حَشْو به معنای پرکردن است، همچنین به معنای بی‌فائده نیز می‌آید «حشا الوسادة بالقطن: ملاها».
حشو به معنی فضول الکلام و بی‌فایده نیز آید.


دو موردی که در نهج‌ البلاغه به کار رفته، به شرح ذیل است:

۲.۱ - حَشَا - خطبه ۹۰ (درباره ملائکه)

امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) در رابطه با ملائکه فرموده:
«وَمَلاََ بهِمْ فُرُوجَ فِجَاجِهَا، وَ حَشَا بِهِمْ فُتُوقَ أَجْوَائِهَا»؛
«خداوند برای اسکان آسمان‌هایش، خلق عجیبی از ملائکه‌اش آفرید راه‌های آن‌ها و شکاف‌های جوّهای آن‌ها را با ملائکه پر کرد».

۲.۲ - حَشْواً - خطبه ۱۷ (درباره قضاوت)

امام علی (علیه‌السّلام) همچنین درباره قضاوت جور فرموده:
«فَإِنْ نَزَلَتْ بِهِ إِحْدَى المُبْهَمَاتِ هَيَّأَ لَهَا حَشْواً رَثّاً مِنْ رَأْيِهِ، ثُمَّ قَطَعَ بِهِ»؛
«چون یکی از مشکلات به او روی آورد چیزی زاید و بی‌فایده و پوسیده‌ای از رأی خویش برای آن آماده کرده و با آن حکم می‌کند».
از این مادّه دو مورد در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۱، ص۲۸۰.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۱، ص۱۰۰.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد، ج۱، ص۶۵۶.    
۴. سید رضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۸۹، خطبه ۹۰.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۶۷، خطبه ۸۹.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۲۸، خطبه ۹۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۸۵، خطبه ۹۱.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۴۲.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۵۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۱۵۲.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۳۷۷.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۴۲۳.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۲-۶۳، خطبه ۱۷.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامه، ج۱، ص۴۸-۴۹، خطبه ۱۷.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۹، خطبه ۱۷.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۷، خطبه ۱۷.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۶۱۸.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۱۶.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۵۸۸.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۵۶.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۸۳.    



بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، برگرفته از مقاله «حشو»، ج۱، ص۲۸۰.    






جعبه ابزار