• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَشْد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حَشْد (بر وزن عقل) از واژگان نهج‌البلاغه، به معنی جمع کردن است.
حشود: سرعت کردن در تعاون است.
از این ماده فقط دو مورد در نهج‌البلاغه آمده است و هر دو در خطبه غرّاء به کار رفته است.



حَشْد به معنای جمع کردن و سرعت کردن در تعاون است «حشد الشی‌ء: جَمَعَه».
«حشدة» جمع حاشد به معنی سرعت‌کنندگان است.


مواردی که در نهج‌ البلاغه به کار رفته است، به شرح ذیل است:

۲.۱ - الاحْتِشَادِ - خطبه ۸۲ (موعظه)

حضرت علی (علیه‌السّلام) در رابطه با موعظه فرموده:
«الاْنَ عِبَادَ اللهِ وَ الْخِنَاقُ مُهْمَلٌ، وَ الرُّوحُ مُرْسَلٌ، فِي فَيْنَةِ الاِرْشَادِ، وَ رَاحَةِ الاَْجْسَادِ، وَ بَاحَةِ الاحْتِشَادِ»
«الآن عمل کنید بندگان خدا، ریسمان خفه‌کننده گشاد است (مرگ گلویتان را نفشرده) روح رها شده است (قبض نگشته) در حال عقل و در میدان جمع شدن و تعاون».

۲.۲ - حَشَدَةُ - خطبه ۸۲ (درباره از دنیا رفتن)

حضرت در رابطه با از دنیا رفتن نیز می‌فرماید:
«ثُمَّ أُلْقِيَ عَلَى اَلْأَعْوَادِ رَجِيعَ وَصَبٍ وَ نِضْوَ سَقَمٍ تَحْمِلُهُ حَفَدَةُ اَلْوِلْدَانِ وَ حَشَدَةُ اَلْإِخْوَانِ»
«سپس انداخته می‌شود در روی تخته‌ها از سفر برگشته و در رنج و لاغر شده از مرض، یارانی از فرزندان و عجله‌ کنندگانی از برادران او را بر دوش می‌کشند».
از این ماده فقط دو مورد در نهج‌البلاغه آمده است و هر دو در خطبه غرّاء به کار رفته است.


۱. قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۱، ص۲۷۹.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۳، ص۳۷.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۸۳، خطبه ۸۲.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۴۴، خطبه ۸۱.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۱۴، خطبه ۸۳.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۶۶، خطبه ۸۳.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۶۶.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۶۷.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۴۵۷.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۶۹.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۷۷.    
۱۲. سید رضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۶۰-۱۶۱، خطبه ۸۲.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۴۲، خطبه ۸۱.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۱۳، خطبه ۸۳.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۹، خطبه ۸۳.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۵۳.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۶۱.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۴۳۶.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۴.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۷۲.    



قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، برگرفته از مقاله «حشد»، ج۱، ص۲۷۹.    






جعبه ابزار