حَرَّمَ – به فتح و تشدید راء (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَرَّمَ:
(مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللّهِ) «
یحرّم، تحريما» به معنى «
حرام كردن و ممنوع ساختن، بازداشتن و نيز حرمت داشتن» است.
آیه مورد بحث، پاسخى است به كسانى كه گمان مى‌برند، تحريم زينتها
و پرهيز از غذاها
و روزيهاى پاک
و حلال، نشانه
زهد و پارسايى
و مايه
قرب به
پروردگار است.
بديهى است اگر اين امور بد بود، خدا آنها را نمى‌آفريد
و اكنون كه براى استفاده بندگانش آفريده است چگونه ممكن است آنها را تحريم كند؟ مگر ميان دستگاه
آفرینش و دستورهاى دينى تضاد ممكن است وجود داشته باشد؟!
به موردی از کاربرد حَرَّمَ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللّهِ الَّتِيَ أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالْطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِي لِلَّذِينَ آمَنُواْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا خَالِصَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ) «بگو: چه كسى زينتهاى الهى را كه براى بندگان خود آفريده،
و روزيهاى پاكيزه را حرام كرده است؟! بگو: اينهادر زندگى
دنیا، براى كسانى است كه
ایمان آورده‌اند؛ اگر چه ديگران نيز با آنها مشاركت دارند؛ ولى در
قیامت، فقط براى
مؤمنان خواهد بود. اين گونه
آیات خود را براى كسانى كه آگاهند، شرح مى‌دهيم.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
(قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّيِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ) در اين آيه به نوعى
التفات حكمى مخصوص به اين
امت، از حكم عامی که در آیات سابق آمده بود،
استخراج شده است.
استفهامى كه در اين آيه است استفهامى است انكارى.
اخراج زینت استعاره‌اى است تخيّلى
و کنایه است از اظهار آن. آرى، اين خداى
سبحان است كه به
الهام و هدایت خود
انسان را از راه
فطرت ملهم كرده تا انواع
و اقسام زينت‌هايى كه مورد پسند جامعه او
و باعث مجذوب شدن دلها به سوى او است ايجاد نموده به اين وسيله
نفرت و تنفر مردم را از خود دور سازد. پس گر چه به حسب
ظاهر به وجود آوردن زينتها
و ساير حوائج زندگى كار خود انسان است،
و ليكن از آنجايى كه به الهام خداوند بوده در
حقیقت او ايجادش كرده
و آن را از پنهانى به عرصه بروز
و ظهور در آورده، چون مى‌دانسته كه اين نوع موجود محتاج به زينت است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « حَرَّمَ »، ص۴۹۳.
