• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَذَذ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حَذَذ (مفردات‌نهج‌البلاغه)


حَذَذ (به فتح حاء و ذال) و حَذَّ (به فتح حاء و ذال مشدد و مفتوح) از واژگان نهج البلاغه به معنای سرعت قطع است.
حَذّاء (به فتح حاء و ذال مشدد و مفتوح) صیغه مبالغه به معنی به سرعت رونده است.
از اين ماده فقط يک مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


حَذَذ
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۲۵۹.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۱۷۹.    
[۳] فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۳، ص۲۲.    
و حَذَّ به معنای سرعت قطع، آمده است.
«حذ الشی‌ء حذّا: اسرع قطعه.»
[۴] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۱، ص۶۱۱.    
[۵] زمخشری، محمود بن عمرو، اساس البلاغه، ج۱، ص۱۷۵.    

حَذّاء صیغه مبالغه به معنی به سرعت رونده است.
«ناقه حذّاء» نیز یعنی شتر سريع السير.


موردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - حَذّاءَ - خطبه ۴۲ (دنیا)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره دنیا فرموده:
«أَلا وَ إنَّ الدُّنْيا قَدْ وَلَّتْ حَذّاءَ فَلَمْ يَبْقَ مِنْها إِلاّ صُبابَةٌ كَصُبابَةِ الْاَناءِ.»
[۶] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۰۳، خطبه ۴۲.    
[۷] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۸۹، خطبه ۴۲.    
[۸] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۸۴، خطبه ۴۲.    

«بدانيد دنيا به سرعت روگردانده و نمانده از آن مگر ته مانده‌اى مانند ته مانده ظرف آب يا طعام.»
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۰۳، خطبه ۴۲.    
[۱۰] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۲۹.    

(شرح های خطبه:
[۱۱] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۳۱-۲۳۲.    
[۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۲، ص۴۶۵-۴۶۷.    
[۱۳] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۰۲.    
[۱۴] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۱۸.    
)


این واژه یک بار در «نهج البلاغه» آمده است.
[۱۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۰۳، خطبه ۴۲.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۲۵۹.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۱۷۹.    
۳. ↑ فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۳، ص۲۲.    
۴. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۱، ص۶۱۱.    
۵. ↑ زمخشری، محمود بن عمرو، اساس البلاغه، ج۱، ص۱۷۵.    
۶. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۰۳، خطبه ۴۲.    
۷. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۸۹، خطبه ۴۲.    
۸. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۸۴، خطبه ۴۲.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۰۳، خطبه ۴۲.    
۱۰. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۲۹.    
۱۱. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۳۱-۲۳۲.    
۱۲. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۲، ص۴۶۵-۴۶۷.    
۱۳. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۰۲.    
۱۴. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۱۸.    
۱۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۰۳، خطبه ۴۲.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حذذ»، ص۲۵۹.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 42 نهج البلاغه
جعبه ابزار