حَدَث (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَدَث (به فتح حاء و دال) یا
حُدوث (به ضم حاء) یکی از
واژگان نهج البلاغه به معنای به وجود آمدنی که با تازگی همراه است، می‌باشد.
حضرت علی (علیه‌السلام) درخصوص
شکر خدا،
شناخت خدا و صفات او، از این واژه استفاده نموده است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه به کار رفته است، مانند:
حَدیث (به فتح حاء) به معنای هر چیز تازه‌ای، خواه
فعل باشد یا
قول؛
تَحْديث (به فتح تاء و سکون حاء) به معنای
حدیث کردن و خبر دادن؛
اَحادیث (به همزه مفتوح) به معنای تازه‌ها و جریان‌های تازه؛
إِحْداث (به همزه مکسور و سکون حاء) جمع
حَدَث (به فتح حاء و دال) به معنای امر تازه‌ای است که معروف نبوده است.
حَدَث یا
حُدوث به معنای به وجود آمدنی که همراه با تازگی است، آمده است.
واژه «
حَدیث» هر چیز تازه‌ای را گویند، خواه فعل باشد یا قول.
واژه «
تَحْديث» به معنای
حدیث کردن و خبر دادن است.
واژه «
اَحادیث» تازه‌ها و جریان‌های تازه است.
واژه «
إِحْداث» جمع
حَدَث (بر وزن شرف) به معنای امر تازه‌ای است که معروف نبوده است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص شکر خدا در هر حال فرموده است:
«الْحَمْدُ لِلَّهِ، وَ اِنْ اَتَی الدَّهْرُ بِالْخَطْبِ الْفَادِحِ وَ الْحَدَثِ الْجَلِیلِ» «ستایش مخصوص
خداوند است، هر چند روزگار،
حوادث سنگین و مهم (و دردناکی برای ما) پیش آورده است.»
امام (علیه‌السلام) در بیانی دیگر درباره‌ی شناخت خدا و صفات او، می‌فرماید:
«الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَا تُدْرِکُهُ الشَّوَاهِدُ وَ لَا تَحْوِیهِ الْمَشَاهِدُ وَ لَا تَرَاهُ النَّوَاظِرُ وَ لَا تَحْجُبُهُ السَّوَاتِرُ الدَّالِّ عَلَی قِدَمِهِ بِحُدُوثِ خَلْقِهِ، وَ بِحُدُوثِ خَلْقِهِ عَلَی وُجُودِهِ» «ستایش مخصوص خداوندی است که حواس، وی را درک نمی‌کند و مکان‌ها او را در بر نمی‌گیرد، چشم‌ها او را نمی‌بیند و پوشش‌ها وی را مستور نمی‌سازد، خداوندی که با
حدوث مخلوقاتش، ازلیت خود را آشکار ساخته و با پیدایش موجودات، وجود خود را نشان داده است.»
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حدث»، ص۲۵۵.
