• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَجْز (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حَجْز (مفردات‌نهج‌البلاغه)
مقالات مرتبط: حَجْز (مفردات‌قرآن)، حاجز (لغات‌قرآن).


حَجْز (به فتح حاء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای منع و دفع است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با ثمره‌ی عبرت گرفتن یا امتحان امت اسلامی از این واژه استفاده نموده است.


حَجْز (به فتح حاء) به معنای منع و دفع، آمده است.
[۱] راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۲۲۱.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۴، ص۱۵.    

چنان‌که گفته می‌شود: «حَجزَه حَجزا: مَنعه وَ كَفَّه وَ دَفعه.»
[۳] فیروزآبادی، مجدالدین، القاموس المحیط، ص۵۰۷.    


یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - حَجَزَتهُ - خطبه ۱۶ (پس از بیعت)

امام (صلوات‌الله‌علیه) پس از بیعت با او در ضمن کلامی فرمود:
«انَّ من صَرَّحَت لَهُ العِبَرُ عَمّا بَینَ یَدَیهِ مِنَ المَثُلاتِ، حَجَزَتهُ التَّقوی عَن تَقَحُّمِ الشُّبُهاتِ.»
[۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۸، خطبه ۱۶.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۴۲، خطبه ۱۶.    
[۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۷، خطبه ۱۶.    

«کسی که به کیفرهایی که بر سر پیشینیان آمده است با دیده عبرت بنگرد، پرهیزگاری، او را از فرو افتادن در شبهات باز دارد.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳، خطبه ۱۶.    
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۹۴.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۹۵-۵۹۷.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۵۳۸-۵۳۹.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۱۹.    
[۱۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۲۷۲.    
)


مواردی متعدد از این مادّه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.

۱. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۲۲۱.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۴، ص۱۵.    
۳. ↑ فیروزآبادی، مجدالدین، القاموس المحیط، ص۵۰۷.    
۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۸، خطبه ۱۶.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۴۲، خطبه ۱۶.    
۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۷، خطبه ۱۶.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳، خطبه ۱۶.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۹۴.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۹۵-۵۹۷.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۵۳۸-۵۳۹.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۱۹.    
۱۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۲۷۲.    


قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حجز»، ص۲۵۲.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 16 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
جعبه ابزار