• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حنفاء (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حنفاء: (حُنَفآءَ لِلَّهِ غَیْرَ مُشْرِکِینَ)
«حنفاء» جمع‌ «حنیف» از مادّه‌ «حنف» (بر وزن صدف) به معنای کسی است که از گمراهی و انحراف به استقامت و اعتدال تمایل پیدا کند و به تعبیر دیگر، بر صراط مستقیم گام بردارد؛ زیرا «حنف» (بر وزن صدف) به معنای تمایل است، و تمایل از هر گونه انحراف نتیجه‌اش قرار گرفتن بر صراط مستقیم است، و عرب تمام کسانی را که «حج» به جا می‌آوردند یا «ختنه» می‌کردند، «حنیف» می‌نامید، اشاره به این که آنها بر آئین ابراهیم بوده‌اند، و «احنف» به کسی گفته می‌شود که پای او کج باشد.



ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با حنفاء:

۱.۱ - آیه ۳۱ سوره حج

(حُنَفَاء لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ وَمَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَكَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ السَّمَاء فَتَخْطَفُهُ الطَّيْرُ أَوْ تَهْوِي بِهِ الرِّيحُ فِي مَكَانٍ سَحِيقٍ) (مناسک حج را انجام دهید درحالی که خالص برای خدا باشید. و هیچگونه همتایی برای او قائل نشوید. و هر کس همتایی برای خدا قرار دهد، گویی از آسمان سقوط کرده، و پرندگان در هوا او را می‌ربایند؛ و یا تند باد او را به جای دور دستی پرتاب می‌کند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: حنفاء جمع حنیف است و حنیف به معنای چیزهایی است که از دو طرف‌ (افراط و تفریط)، به وسط می‌آیند، و بدان سو متمایل می‌شوند. و معنای اینکه مردمی برای خدا حنفاء باشند این است که از اغیار (یعنی آلهه و بتها) به سوی خدا مایل گردند. و لذا این جمله و جمله‌ (غَیْرَ مُشْرِکِینَ) یک معنا را افاده می‌کند. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۲ - آیه ۵ سوره بینه

(وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاء وَيُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ) (و به آنها دستوری داده نشده بود جز این‌که خدا را بپرستند و دین خود را برای او خالص کنند و به توحید بازگردند، و نماز را بر پا دارند و زکات را بپردازند؛ و این است دین پایدار.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه حنفاء حال است از ضمیر جمع در لیعبدوا، و این کلمه جمع حنیف است، که از ماده حنف است که به معنای متمایل شدن و انحراف از دو حالت افراط و تفریط به سوی حالت اعتدال است، و خدای تعالی اسلام را بدین جهت دین حنیف خوانده که خلق را دستور می‌دهد به اینکه در تمامی امور حد وسط و حالت اعتدال را از دست ندهند، و از انحراف به سوی افراط و تفریط بپرهیزند. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)


۱. حج/سوره۲۲، آیه۳۱.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۴۰.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۲۶۰.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۱۰۸.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۷، ص۲۲۷.    
۶. حج/سوره۲۲، آیه۳۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۳۶.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۵۲۶.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۳۷۳.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۲۱۰.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۱۴۹.    
۱۲. بینه/سوره۹۸، آیه۵.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۹۸.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۵۷۵.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۳۹.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۲۱۵.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۴۱۴.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «حنفاء»، ص۱۹۶.    






جعبه ابزار