حَمَم (مفرداتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَمَم (به فتح حاء و میم) و
حَمیم (به فتح حاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای آب داغ است.
حمیم ۲۰ بار در
قرآن مجید به کار رفته، شش مرتبه به معنی مهربان و بقیّه به معنی آب جوشان است.
حَمَم و
حَمیم به معنی آب داغ است.
در
مجمع البیان گوید:
«الْحَمِیمُ الماءُ الحارّ» راغب گوید:
«الحمیم: الماءُ الشَّدِیدُ الْحَرَارَةِ»
به مواردی از
حَمَم که در قرآن به کار رفته است، اشاره میشود:
(لَهُمْ شَرابٌ مِنْ حَمِیمٍ وَ عَذابٌ اَلِیمٌ.) (نوشابهاى از آب سوزان و
عذاب دردناكى براى آنهاست.)
در
مفردات گوید: آب گرمی را که از منبع خود خارج میشود، حمّه گویند و به این اعتبار به عرق انسان و حیوان حمیم گفته میشود.
حَمَّام را به جهت آب گرم و یا به جهت اینکه سبب عرق کردن است حمّام گفتهاند.
علّت اینکه تب را حُمَّی گفتهاند آن است که در آن حرارت زیاد هست و یا سبب عرق کردن است
و به خویشاوند مهربان حمیم گفتهاند گویی که در حمایت قرابت خود حادّ و داغ میشود.
(فَما لَنا مِنْ شافِعِینَ • وَلا صَدِیقٍ حَمِیمٍ.) «برای ما واسطههایی نیست و نه دوست مهربانی هست.»
به نظرم حمیم به معنی مطلق مهربان باشد که در حمایت طرف، گرم و محکم است و احتیاج به خویشاوند بودن نیست مثل
آیه گذشته که درباره صدیق است و مثل آیهی ۱۸
سوره غافر.
(ما لِلظَّالِمِینَ مِنْ حَمِیمٍ وَلا شَفِیعٍ یُطاعُ.) (براى
ستمکاران نه دوستى وجود دارد و نه شفاعت كنندهاى كه شفاعتش پذيرفته شود.)
حمیم بیست بار در قرآن مجید به کار رفته، شش مرتبه به معنی مهربان و بقیّه به معنی آب جوشان است.
•
قرشی بنابی، علیاکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «حمم»، ج۲، ص۱۸۴.