حمزة بن محمد کنانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حمزة بن محمد کِنانی، کنیه‌اش ابوالقاسم،
عالم و محدّث مصری
قرن چهارم بود.
درباره
زندگی او اطلاع چندانی در دست نیست.
وی در ۲۷۵ به‌دنیا آمد.
نخستین
سال سماع حدیث او، ۲۹۵ ذکر شده است. کنانی در ۳۰۵ برای طلب
حدیث به
عراق سفر کرد و در
بصره و
کوفه به سماع حدیث پرداخت. وی از محدّثان مشهوری چون محمد بن داود صَدفی، سعید بن عثمان حرّانی، و عبدان بن احمد اهوازی اخذ حدیث کرد. کنانی از زاهدان و عابدان روزگار خود به‌شمار می‌رفت. از او محدّثانی چون ابن‌مَنْدَه و ابوالحسن بن علی بن محمد قابسی حدیث نقل کرده‌اند.
ابن‌عساکر
در اشاره به فضل کنانی، گفته است که دارقطنی در سفر به
مصر ، با کنانی هم‌صحبت شد.
وی در ۳۵۷، به هنگام لشکرکشی فاطمیان به مصر، درگذشت.
تنها اثری که از او یاد شده، جزءُ البَطاقه است که در واقع تخریجی از حدیث مشهور به بطاقه است که آن را
عبداللّه بن عمرو بن عاص روایت کرده است.
این حدیث به اهمیت و
ثواب شهادتین اشاره دارد.
به نوشته ذهبی
، این مجموعه را ابوالحسن علی بن عمر حرّانی، مشهور به ابن‌حِمِّصَه، از شاگردان کنانی، روایت کرده است. این کتاب با تحقیق عبدالرزاق بن عبدالمحسن العباد البدر (ریاض ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲) به‌چاپ رسیده است.
(۱) ابن‌عساکر، تاریخ مدینه دمشق، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵ـ۱۴۲۱/ ۱۹۹۵ـ۲۰۰۱.
(۲) محمد بن عبداللّه حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، چاپ یوسف عبدالرحمان مرعشلی، بیروت ۱۴۰۶.
(۳) محمد بن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، چاپ بشّار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۴/۲۰۰۳.
(۴) محمد بن احمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء، چاپ شعیب ارنؤوط و دیگران، بیروت ۱۴۰۱ـ۱۴۰۹/ ۱۹۸۱ـ۱۹۸۸.
(۵) محمد بن جعفر کتّانی، الرسالة المستطرفة لبیان مشهور کتب السنة المشرفه، کراچی ۱۳۷۹/۱۹۶۰.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «حمزة بن محمد کنانی»، شماره۶۵۴۰.
