حما (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَمْاُ (به فتح حاء و سکون میم) از
واژگان نهج‌البلاغه، به معنای قرابت است. و «الحَمَاُ» (به فتح حاء و میم) به معنای لجن سیاه بدبو است. تنها یک مورد از این مادّه در
نهج‌البلاغه آمده است.
حَمْاُبه معنای قرابت است.
«الحَمَاُ» (به فتح حاء و میم) به معنای لجن سیاه بدبو است.
مواردی که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.
درباره
طلحه و
زبیر و
عایشه و اتباع آن‌ها فرموده:
«وَ إِنَّ مَعِي لَبَصِيرَتِي، مَا لَبَّسْتُ وَلاَ لُبِّسَ عَلَيَّ، وَإِنَّهَا لَلْفِئَةُ الْبَاغِيَةُ، فِيهَا الْحَمأُ وَالْحُمَةُ وَالشُّبْهَةُ الْمُغْدِفَةُ.»«من بينايى خويش را به همراه دارم، چيزى را بر كسى مشتبه نكرده‌ام و چيزى بر من نيز مشتبه نشده است. آن‌ها گروهى سركش و ستم‌گرند كه بعضى از بستگان
پیامبر و
همسر او را با خود همراه كردند و كار را بر مردم مشتبه ساختند.»
(شرح های خطبه:
)
ابن ابی‌الحدید و
محمد عبده نقل كرده‌اند:
رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌و‌اله) به آنحضرت خبر داده بود كه گروهى بر عليه تو طغيان خواهد كرد كه در آن بعضى از زوجات آنحضرت و از قرابت او خواهد بود، معنى كلام حضرت آنستكه: من به اشتباه نرفته‌ام و كار به من مشتبه نشده است اينها، گروه شورشى هستند كه در ميان آن‌ها قرابت رسول و زوجه وى (با عقرب كنايه آورده) وجود دارد و شبهه ظلمانى نيز با آن‌ها است بعضى حما را حماء با همزه خوانده‌اند كه به معنى لگن سياه است و در
قرآن مجید آمده:
(وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ.) و آن‌گاه آن‌را مختلط و مضّر و غيره گفته‌اند.
مواردی زیاد از این ماده در
نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حما»، ج۱، ص۳۰۰.
