حَلاوَت (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَلاوَت یکی از
مفردات نهج البلاغه به معنای شیرینی است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در وصف
دنیا و در رابطه با استغفار واقعی از این واژه استفاده نموده است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
احْلَوْلَى (به کسر الف و کسر حاء) به معنای گوارا و شیرین شود؛
حَلاَوَةَ (به فتح حاء) به معنای شيرينى؛
حُلْوَةُ (به ضم حاء و سکون لام) به معنای شیرین است؛
از این واژه نوزده مورد از این ماده در نهج البلاغه آمده است.
حَلاوَة به معنای شیرینی است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) در وصف دنیا فرموده:
«لَمْ يَكُنِ امْرُؤٌ مِنْهَا فِي حَبْرَة إِلاَّ أَعْقَبَتْهُ بَعْدَها عَبْرَةً، وَ لَمْ يَلْقَ منْ سَرَّائِها بَطْناً .... وَ إِنْ جانِبٌ مِنْها اعْذَوْذَبَ وَ احْلَوْلَى، أَمَرَّ مِنْها جانِبٌ فَأَوْبَى»؛
«نبوده مردی در آن در سروری مگر آن‌که بعد از آن اشکی (غمی) تعقیبش کرده ... و اگر جانبی از آن گوارا و شیرین شود، جانب دیگری تلخ و با «وبا» می‌گردد».
«احلولی الشی‌ء احلیلاء» یعنی شیرین شد.
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با استغفار واقعی فرموده:
«وَالسّادِسُ: أَنْ تُذِيقَ الْجِسْمَ أَلَمَ الطّاعَةِ كَما أَذَقْتَهُ حَلاَوَةَ الْمَعْصِيَةِ.» «ششم آن كه به همان اندازه كه شيرينى معصيت و
گناه را چشيدى زحمت طاعت را نيز بچشى».
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره دنیا فرموده:
«مَرَارَةُ الدُّنْيا حَلاَوَةُ الاْخِرَةِ، وَ حَلاَوَةُ الدُّنْيا مَرارَةُ الاْخِرَةِ»؛
«تلخى دنيا شيرينى
آخرت و شيرينى دنيا تلخى آخرت است».
حضرت (علیه‌السلام) درباره
زنان فرموده:
«الْمَرْأَةُ عَقْرَبٌ حُلْوَةُ اللَّسْبَةِ»؛
«زن
عقرب است ولی معاشرت وی شیرین می‌باشد».
«لسبه» به کسر اوّل به معنی معاشرت است. گویی منظور از عقرب بودن اذیت زن است نسبت به
مرد است.
نوزده مورد از این ماده در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حلاوة»، ج۱، ص۲۹۹.
