• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حِلّ (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دیگر کاربردها: حل (ابهام‌زدایی).


حِلّ (به کسر حاء و تشدید لام) از واژگان قرآن کریم به معنای حلال و رفع ممنوعیت است.
مشتقات حِلّ که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
حَلالٌ‌ (به فتح حاء) به معنای این‌که از ممنوعیت باز شده؛
حَلَلْتُمْ‌ (به فتح حاء، لام و سکون لام) به معنای خروج از احرام؛
اَحَلَ‌ (به فتح الف و حاء) به معنای حلال کردن و رفع ممنوعیت؛
حَلائِلُ‌ (به فتح حاء) به معنای همسرهاى پسرانتان كه از نسل شما هستند؛
تَحِلَّةَ (به فتح تاء، کسر حاء و فتح لام مشدد) به معنای کفاره قسم است.




حِلّ به معنای حلال، استعاره از باز کردن گره (معنی اصلی) است.


به مواردی از حِلّ که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - حَلالٌ‌ (آیه ۱۱۶ سوره نحل)

(هذا حَلالٌ‌ وَ هذا حَرامٌ‌.)
(اين حلال است و آن حرام.)
پس حلال آن است که از ممنوعیّت باز شده است.


۲.۲ - حَلَلْتُمْ‌ (آیه ۲ سوره مائده)

(وَ اِذا حَلَلْتُمْ‌ فَاصْطادُوا.)
«چون از احرام خارج شدید پس صید کنید، دیگر شکار بر شما حرام نیست.»
منظور از (حَلَلْتُمْ) خروج از احرام است.


۲.۳ - اَحَلَ‌ (آیه ۲۷۵ سوره بقره)

(وَ اَحَلَ‌ اللَّهُ الْبَیْعَ وَ حَرَّمَ الرِّبا.)
(در حالى كه خدا بيع را حلال كرده و ربا را حرام.)
احلال به معنی حلال کردن و رفع ممنوعیّت است‌.


۲.۴ - حَلائِلُ‌ (آیه ۲۳ سوره نساء)

(وَ حَلائِلُ‌ اَبْنائِکُمُ الَّذِینَ مِنْ اَصْلابِکُمْ.)
(و هم‌چنين همسرهاى پسرانتان كه از نسل شما هستند.)
منظور از حلیله‌ها، زنان پسران صلبی است که بر شخص حرامند.


۲.۵ - تَحِلَّةَ (آیه ۲ سوره تحریم)

(قَدْ فَرَضَ اللَّهُ لَکُمْ‌ تَحِلَّةَ اَیْمانِکُمْ.)
«خدا باز کردن سوگندها را برای شما معیّن کرده است.»
تحلّه و تحلیل هر دو مصدرند، گویند مراد از آن کفّاره قسم است.



۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۶۶.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۲۵۱.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۳۵۳.    
۴. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱۶.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۸۰.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۶، ص۱۵۸.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۶، ص۱۰۷.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۶۵.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۰۱.    
۱۰. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۲۵۱.    
۱۱. مائده/سوره۵، آیه۲.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۵، ص۲۶۵.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۱۶۲.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۱۹۴.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۳۹.    
۱۶. بقره/سوره۲، آیه۲۷۵.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۷.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲، ص۶۳۸.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲، ص۴۱۵-۴۱۶.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۳، ص۱۸۱-۱۸۲.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۶۷۰.    
۲۲. نساء/سوره۴، آیه۲۳.    
۲۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۸۱.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۴، ص۴۲۱.    
۲۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۴، ص۲۶۵.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۵، ص۹۵.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۴۸.    
۲۸. تحریم/سوره۶۶، آیه۲.    
۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۵۵۳.    
۳۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۳۰.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۵، ص۱۳۵.    
۳۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۴۷۳.    
۳۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «حل»، ج۲، ص۱۶۶-۱۶۷.    






جعبه ابزار