• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حق جداسازی زنان از مردان در زندان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


حق جداسازی زنان از مردان در زندان از مباحث فقهی و حقوقی مربوط به حقوق زندانی و در باره حق جداسازی زنان از مردان در زندان بحث می‌کند. برخی عقیده دارند: واجب است در زندان، زنان از مردان جدا شوند؛ در حالی که دلیل خاصّی در این مورد نداریم. آری، از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) نقل شده است که زنان اسیر را زندانی می‌کرد و در بعضی از نصوص آمده که زنان را در چاردیواری کنار مسجد، زندانی می‌کرد.


برای این موضوع به این ادلّه می‌شود استیناس کرد: یکی روایاتی که دلالت می‌کند خلوت با اجنبیه
[۱] نک:حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۳، ص۲۸۰، ح۱.    
[۲] حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۱۳۳، باب «عدم جواز خلوة الرجل بالمراة الاجنبیة» ح۱- ۳.    
[۳] مغربی، نعمان، دعائم الاسلام، ج۲، ص۲۱۴.    
[۴] کوفی، محمد بن اشعث، الجعفریات، ص۹۶.    
[۵] نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۱۴، ص۲۶۵، باب «عدم جواز خلوة الرجل بالاجنبیة» ح۱- ۸.    
[۶] شیبانی، احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۲۴، ص۴۶۲.    
حرام است و دیگر روایاتی که دلالت می‌کند نماز در مکانی که شخص ثالثی نمی‌تواند وارد شود برای مرد و زن بیگانه، اشکال دارد که بعضی استفادۀ حرمت نماز
[۷] نک:موسوی خمینی، سید روح‌الله، توضیح المسائل، ص۱۴۲، مسالۀ ۸۸۹.    
[۸] خویی، سید ابوالقاسم، توضیح المسائل، ص۱۵۶، مسالۀ ۸۹۸.    
[۹] گلپایگانی، سید محمدرضا، توضیح المسائل، ص۱۵۶، مسالۀ ۸۹۴.    
و بعضی استفادۀ بطلان نماز
[۱۰] نک:موسوی خمینی، سید روح‌الله، توضیح المسائل، ص۱۴۲، مسالۀ ۸۸۹.    
[۱۱] خویی، سید ابوالقاسم، توضیح المسائل، ص۱۵۶، مسالۀ ۸۹۸.    
[۱۲] گلپایگانی، سید محمدرضا، توضیح المسائل، ص۱۵۶، مسالۀ ۸۹۴.    
از آن کرده‌اند. سوم روایاتی که در کتب اهل سنّت است و از رفتن زن به حج نهی می‌کند، مگر اینکه همراه او محرمی باشد.
[۱۳] متقی هندی، علاءالدین، کنز العمّال، ج۶، ص۷۲۵.    
از این رو، برخی فتوا به وجوب جدایی زن و مرد و بعضی فتوا به استحباب آن داده‌اند، چنان که از سرخسی در مبسوط و از ابن عابدین در ردّ المحتار فهمیده می‌شود.

۱. ابن هشام: در مورد عدی بن حاتم می‌نویسد … سوارانی از جانب رسول اللّه در پی من می‌آمدند که در آن میان دختر حاتم اسیر شد. وی را همراه دیگر زنان اسیر از قبیله طی نزد پیامبر آوردند، در حالی که خبر فرار من به شام به آن حضرت رسیده بود. دختر حاتم را در چاردیواری کنار مسجد، که جای اسیران زن بود، حبس کردند.
[۱۴] حمیری، ابن هشام، سیرة النبویه، ج۴، ص۱۰۰۰.    

۲. در تراتیب الاداریه آمده است: زندان زنان: … دختر حاتم را در چاردیواری حصیری در کنار مسجد، که زنان را در آن زندانی می‌کردند، قرار دادند.
[۱۵] کتانی، عبدالحی، تراتیب الاداریه، ج۱، ص۲۴۹.    


۱. ولایة الفقیه: شکی نیست که لازم است در زندان‌های اسلامی موازین شرع و در برنامه‌های آن هدف‌های اصلاحی و اسلامی مورد نظر قرار گیرد و مسلّما اختلاط مرد و زن در مکان خلوتی مثل زندان، موجب فساد خواهد شد.
[۱۶] منتظری، حسینعلی، ولایة الفقیه، ج۲، ص۴۵۵.    

۲. سرخسی: سزاوار است زندان زنان بدهکار جدا باشد و مرد در میان آنان نباشد که منجر به فتنه شود.
[۱۷] سرخسی، محمد بن احمد، المبسوط، ج۲۰، ص۹۰.    

۳. ابن عابدین: برای زنان به جهت دفع فتنه زندان جداگانه‌ای قرار داده می‌شود.
[۱۸] ابن عابدین، محمدامین بن عمر، ردّ المحتار، ج۵، ص۳۷۹.    

۴. سیوطی: اوّلین کسی که زنان را به همراه مردان در یک بند قرار داد … ضحاک بن قیس بود. (شرح حال او در:)
[۱۹] سیوطی، جلال‌الدین، الوسائل الی مسامرة الاوائل، ص۱۲۵.
[۲۰] نک:ابن اثیر، عزالدین، اسد الغابه، ج۳، ص۳۷.    

حجاج بن یوسف ثقفی نیز از او پیروی کرد.
[۲۱] نک:امینی، عبدالحسین، الغدیر، ج۱۰، ص۵۲.    
[۲۲] ابن عساکر، علی بن حسن، تهذیب تاریخ طبری، ج۴، ص۸۰.
[۲۳] ابشیهی، شهاب‌الدین، المستطرف، ج۱، ص۶۳.    


از چیزهایی که لزوم جداسازی زندان زنان را تایید می‌کند فتوای فقیهان به کراهت اختلاط زنان و مردان است چنان که سیّد یزدی فتوا می‌دهد
[۲۴] طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۵، ص۴۹۱.    
و بعضی از معاصران
[۲۵] نک:طباطبایی حکیم، سید محسن، مستمسک عروة الوثقی، ج۱۴، ص۵۴.    
[۲۶] خوئی، سید ابوالقاسم، مستند عروة الوثقی، ج۳۲، ص۹۳.    
برای کراهت استدلال کرده‌اند به روایت معتبر غیاث بن ابراهیم از امام صادق (علیه‌السلام) از امیر المؤمنین (علیه‌السلام) که فرمود: ‌ای اهل عراق! به من رسیده که زنان شما در راه تنشان به مردان می‌خورد آیا حیا نمی‌کنید!
[۲۷] نک:حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۱۷۴، باب ۱۳۲ «مقدّمات نکاح».    

همچنین روایت مرسل کلینی و خبر محمد بن شریح و روایت موثق یونس بن یعقوب چنین مفادی دارند.
[۲۸] نک:حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۱۷۴، باب ۱۳۲ «مقدّمات نکاح».    

از مجموع این روایات و فتاوی استفاده می‌شود که مذاق شرع به اختلاط زن و مرد و خلوت با زن اجنبی راضی نیست، حتی اگر در حال عبادت باشند، تا چه رسد به اینکه از خانواده و از همسر دور باشند.
هرچند از کلام ابن ادریس غیر از این معنا به نظر می‌رسد:
وی در کتاب قضاء، در باب چگونگی استحلاف (سوگند دادن) فرمود: اگر زن از ادای حقی که به گردن دارد خودداری کند حکم او همانند حکم مرد است. پس برای قاضی شرع جایز است او را در همان موضعی که مرد را زندانی می‌کند حبس کند.
[۲۹] حلی، ابن ادریس، السرائر، ج۲، ص۱۸۴.    
دقت شود.

۱. ↑ نک:حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۳، ص۲۸۰، ح۱.    
۲. ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۱۳۳، باب «عدم جواز خلوة الرجل بالمراة الاجنبیة» ح۱- ۳.    
۳. ↑ مغربی، نعمان، دعائم الاسلام، ج۲، ص۲۱۴.    
۴. ↑ کوفی، محمد بن اشعث، الجعفریات، ص۹۶.    
۵. ↑ نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۱۴، ص۲۶۵، باب «عدم جواز خلوة الرجل بالاجنبیة» ح۱- ۸.    
۶. ↑ شیبانی، احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۲۴، ص۴۶۲.    
۷. ↑ نک:موسوی خمینی، سید روح‌الله، توضیح المسائل، ص۱۴۲، مسالۀ ۸۸۹.    
۸. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، توضیح المسائل، ص۱۵۶، مسالۀ ۸۹۸.    
۹. ↑ گلپایگانی، سید محمدرضا، توضیح المسائل، ص۱۵۶، مسالۀ ۸۹۴.    
۱۰. ↑ نک:موسوی خمینی، سید روح‌الله، توضیح المسائل، ص۱۴۲، مسالۀ ۸۸۹.    
۱۱. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، توضیح المسائل، ص۱۵۶، مسالۀ ۸۹۸.    
۱۲. ↑ گلپایگانی، سید محمدرضا، توضیح المسائل، ص۱۵۶، مسالۀ ۸۹۴.    
۱۳. ↑ متقی هندی، علاءالدین، کنز العمّال، ج۶، ص۷۲۵.    
۱۴. ↑ حمیری، ابن هشام، سیرة النبویه، ج۴، ص۱۰۰۰.    
۱۵. ↑ کتانی، عبدالحی، تراتیب الاداریه، ج۱، ص۲۴۹.    
۱۶. ↑ منتظری، حسینعلی، ولایة الفقیه، ج۲، ص۴۵۵.    
۱۷. ↑ سرخسی، محمد بن احمد، المبسوط، ج۲۰، ص۹۰.    
۱۸. ↑ ابن عابدین، محمدامین بن عمر، ردّ المحتار، ج۵، ص۳۷۹.    
۱۹. ↑ سیوطی، جلال‌الدین، الوسائل الی مسامرة الاوائل، ص۱۲۵.
۲۰. ↑ نک:ابن اثیر، عزالدین، اسد الغابه، ج۳، ص۳۷.    
۲۱. ↑ نک:امینی، عبدالحسین، الغدیر، ج۱۰، ص۵۲.    
۲۲. ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تهذیب تاریخ طبری، ج۴، ص۸۰.
۲۳. ↑ ابشیهی، شهاب‌الدین، المستطرف، ج۱، ص۶۳.    
۲۴. ↑ طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۵، ص۴۹۱.    
۲۵. ↑ نک:طباطبایی حکیم، سید محسن، مستمسک عروة الوثقی، ج۱۴، ص۵۴.    
۲۶. ↑ خوئی، سید ابوالقاسم، مستند عروة الوثقی، ج۳۲، ص۹۳.    
۲۷. ↑ نک:حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۱۷۴، باب ۱۳۲ «مقدّمات نکاح».    
۲۸. ↑ نک:حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۱۷۴، باب ۱۳۲ «مقدّمات نکاح».    
۲۹. ↑ حلی، ابن ادریس، السرائر، ج۲، ص۱۸۴.    


• طبسی، نجم‌الدین، حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ص۵۴۸-۵۵۱.


رده‌های این صفحه : حقوق جزای اسلامی | حقوق زندانی | حقوق کیفری | زندان | فقه القضاء | مباحث حقوقی | مباحث فقهی
جعبه ابزار