حفو (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَفْو (به فتح حاء و سکون فاء) و
اِحْفاء (همزه مکسور و سکون حاء)، از
واژگان قرآن کریم به معنای مبالغه در سؤال یا مبالغه در دانستن حال شخص است.
حَفْو و اِحْفَاء
به معنی مبالغه در سؤال یا مبالغه در دانستن حال شخص است.
در
نهایه آمده که زنی به محضر آن حضرت آمد: «فَسَاَلَهَا فَاَحْفَی وَ قَالَ اِنَّهَا کَانَتْ تَاْتِینَا زَمَنَ خَدِیجَةَ». حضرت از او به طور تفصیل احوالپرسی کرد و فرمود: او در زمان
خدیجه (سلام‌الله‌علیها) به منزل ما می‌آمد.
(وَلا یَسْئَلْکُمْ اَمْوالَکُمْ اِنْ یَسْئَلْکُمُوها فَیُحْفِکُمْ تَبْخَلُوا) «اموال شما را نمی‌خواهد و اگر بخواهد و در خواستن مبالغه کند
بخل می‌ورزید و نمی‌دهید.»
(یَسْئَلُونَکَ کَاَنَّکَ حَفِیٌ عَنْها قُلْ اِنَّما عِلْمُها عِنْدَ اللَّهِ) «از تو از
قیامت می‌پرسند گویا به آن دانائی، بگو
علم آن پیش
پروردگار من است.» «عَنْها» به «یَسْئَلُونَکَ» متعلّق است و تقدیر چنین است: «یَسْئَلُونَکَ عَنْهَا کَاَنَّکَ حَفِیٌّ.»
طبرسی گوید: حفی به معنی عالم است یعنی آنقدر سؤال کرده تا دانسته است.
(قالَ سَلامٌ عَلَیْکَ سَاَسْتَغْفِرُ لَکَ رَبِّی اِنَّهُ کانَ بِی حَفِیًّا) «گفت: سلام بر تو حتما از پروردگارم برای تو
آمرزش می‌خواهم که او به من مهربان است.» طبرسی «حفیّ» را مهربان معنی کرده و گوید: حفیّ آن است که در سؤال مبالغه کند و نیز کسی است که در عطا کردن نعمت‌ها لطف کند.
اصل باب به معنی آخر رساندن (مبالغه) است؛ گوئی «تَحَفَّیْتُ بِهِ اَیْ بَالَغْتُ فِی اِکْرَامِهِ» در نهایه هست: «اَحْفَی فلانٌ بصاحبه و حَفِیَ بِهِ و تَحَفَّی: ای بالغ فی برّه و السئوال عن حاله.»
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "حفو"، ج۲، ص۱۵۷.
