• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حفد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حفد از واژگان نهج البلاغه به معنای سرعت در عمل، خدمت به اعوان و یاران است. حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با ملائکه و مردن از این واژه استفاده نموده است.



حفد سرعت در عمل، خدمت به اعوان و یاران را حفده گویند که در پیروی و طاعت انسان سرعت به خرج می‌دهند.


حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با ملائکه فرموده: ««و لیس فی اطباق السماء موضع اهاب الّا و علیه ملک ساجد او ساع حامد یزدادون علی طول الطاعة بربّهم علما»» (در اطباق آسمان محلّی و لو به قدر جای پوست گوسفندی وجود ندارد مگر آنکه در آن ملکی در حال سجده یا ملکی در حال تلاش و سرعت عمل است که با طول طاعت خدا بر علمشان مزید می‌شود).(شرح‌های خطبه:)
نیز فرموده: ««بنصرة الحفدة و الاقرباء»» (كمك خواهى و يارى جستن از فرزندان و بستگانِ عزيز و هم‌قطاران فرا رسيده) که منظور از «حفده» یاران است.(شرح‌های خطبه:)
در رابطه با مردن فرموده: ««ثمّ القی علی الاعواد رجیع و صب و نضو سقم تحمله حفدة الولدان و حشدة الاخوان»» (بر روى چوب‌هاى تابوت مى‌افكنند، خسته و كوفته و لاغر به سفر آخرت كه در پيش دارد مى‌رود، دوستان و فرزندان و جمع برادران او را به دوش مى‌كشند).(شرح‌های خطبه:) در «حشد» گذشت «حفده» وصف ولدان و اضافه به موصوف است.


از این لفظ سه مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۳۸.    
۲. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۶۷۸.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۹۵، خطبه ۹۰.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۷۲، خطبه ۸۹.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۳۱، خطبه۹۱.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۸۹.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۴۵.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۶۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۱۳۳.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۳۹۵.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۴۳۱.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۵۳، خطبه ۸۲.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۳۶، خطبه ۸۱.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۱، خطبه ۸۳.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۵.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج، ص.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۳۷.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۳۹۲.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۵، ص۴۰۷.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۲۶۲.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۶۰، خطبه ۸۲.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۴۲، خطبه۸۱.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۳، خطبه۸۳.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۹.    
۲۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۵۳.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۶۰.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۴۳۶.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۳۴.    
۲۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۲۷۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حفد»، ج۱، ص۲۸۵.    






جعبه ابزار