• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حصر (اصول)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مشابه: حصر (علوم دیگر).

حصر به اختصاص دادن یکی از دو چیز « موضوع و حکم » به دیگری اطلاق می‌شود.


حصر، در لغت به معنای احاطه ، تحدید ( حد و اندازه معین کردن برای چیزی) و تعدید (شمردن) است و در اصطلاح ادیبان عرب، به معنای اثبات حکم برای موضوع مذکور و نفی حکم از غیر آن است.
[۱] اشارات وتنبیهات، ابن سینا، حسین بن عبدالله، ص۲۲۹.
[۲] اشارات وتنبیهات، ابن سینا، حسین بن عبدالله، ص۲۳۵.
[۳] اساس الاقتباس، نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، ص۸۲.
[۴] فرهنگ اصطلاحات منطقی، خوانساری، محمد، ص۹۹.


الفاظ مفید حصر، عبارت است از:
۱. اِلاّی استثنائیه؛
۲. اِنّما؛
۳. بل اضرابیه؛
۴. الفاظی که جایگاه طبیعی آنها در جمله تاخر است اما مقدم شده‌اند (مثل: تقدیم مفعول بر فعل؛ «ایاک نعبد و ایاک نستعین»)؛
۵. مسند الیه معرَّف به لام.
[۵] فرهنگ فلسفی، صلیبا، جمیل، ص۳۱۳.
[۶] منطق نوین، صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، ص۳۰۵.
[۷] منطق، قطب الدین شیرازی، محمود بن مسعود، درة التاج، جزء ۲، ص۵۶.
[۸] الکتاب المعتبر فی الحکمة، ابن ملکا، هبة الله بن علی، جزء ۱، ص۷۶.



۱. ↑ اشارات وتنبیهات، ابن سینا، حسین بن عبدالله، ص۲۲۹.
۲. ↑ اشارات وتنبیهات، ابن سینا، حسین بن عبدالله، ص۲۳۵.
۳. ↑ اساس الاقتباس، نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، ص۸۲.
۴. ↑ فرهنگ اصطلاحات منطقی، خوانساری، محمد، ص۹۹.
۵. ↑ فرهنگ فلسفی، صلیبا، جمیل، ص۳۱۳.
۶. ↑ منطق نوین، صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، ص۳۰۵.
۷. ↑ منطق، قطب الدین شیرازی، محمود بن مسعود، درة التاج، جزء ۲، ص۵۶.
۸. ↑ الکتاب المعتبر فی الحکمة، ابن ملکا، هبة الله بن علی، جزء ۱، ص۷۶.


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۲۲، برگرفته از مقاله «حصر».    



رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | مباحث الفاظ | مفاهیم | مفهوم حصر
جعبه ابزار