• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حصب (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: حَصَب (لغات‌قرآن).

حَصَب (به فتح حاء و صاد)، از واژگان قرآن کریم به معنای سنگریزه انداختن است. مشتق این واژه در قرآن کریم آمده است، به صورت: حاصِب (به کسر صاد)، به معنی باد ریگ افشان که ۴ بار در قرآن ذکر شده است.



حَصَب به معنی سنگریزه‌ انداختن است. مجمع البیان ذیل آیه ۹۸ انبیاء گوید: اصل حصب به معنی‌ انداختن است. اقرب الموارد گوید: اصل آن‌ انداختن سنگریزه است: «حَصَبَهُ‌ حَصْباً: رَمَاهُ بِالْحَصْبَاءِ» سپس در هر‌ انداختن به کار رفته است.
[۶] شرتونی، سعید، اقرب الموارد.



(اِنَّکُمْ وَ ما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ‌ حَصَبُ‌ جَهَنَّمَ‌) «شما و آنچه جز خدا می‌پرستید‌ انداخته شده جهنّم و هیزم آن هستید.» «حَصَب» (مثل اسد) را هیزم و آنچه در آتش‌ انداخته می‌شود معنی کرده‌اند. طبرسی گوید مراد آن است که همچون‌ انداخته شدن سنگریزه، به آتش‌ انداخته می‌شوند. این آیه نظیر آیه‌: (وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ) (مردمِ گنهكار و سنگ‌ها (بت‌ها) هيزم آن هستند...) است که در (حجر) گذشت و گفتیم که شامل معبودهای جاندار نیست. (اِنَّا اَرْسَلْنا عَلَیْهِمْ‌ حاصِباً) (ما بر آنها طوفانى از شن فرستاديم.) حاصب را باد ریگ افشان گفته‌اند.


واژه حاصب چهار بار در قرآن‌ مجید آمده است:


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۴۶..    
۲. ابن فارس، احمد، معجم مقائیس اللغة، ج۲، ص۷۰.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۴۳.    
۴. انبیاء/سوره۲۱، آیه۹۸.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۷، ص۱۱۳.    
۶. شرتونی، سعید، اقرب الموارد.
۷. انبیاء/سوره۲۱، آیه۹۸.    
۸. زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱، ص۴۲۶.    
۹. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱، ص۳۲۰.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۷، ص۱۱۳.    
۱۱. بقره/سوره۲، آیه۲۴.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴.    
۱۳. قمر/سوره۵۴، آیه۳۴.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۳۰.    
۱۵. جوهری، اسماعیل بن حماد، صحاح تاج اللغة، ج۱، ص۱۱۲.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۹، ص۳۲۰.    
۱۷. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۴۰.    
۱۸. قمر/سوره۵۴، آیه۳۴.    
۱۹. ملک/سوره۶۷، آیه۱۷.    
۲۰. اسراء/سوره۱۷، آیه۶۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "حصب"، ج۲، ص۱۴۶-۱۴۷.    






جعبه ابزار