• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حسین تربتی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تربتی، حسین، از علمای امامیه در قرن سیزدهم، صاحب آثاری در فقه و کلام و اصول و حدیث است.




از تاریخ تولد وی اطلاعی در دست نیست، در تربت حیدریه به دنیا آمد و بعدها ساکن سبزوار شد و زعامت دینی داشت.



وفات او را بعد از ۱۳۰۰ ذکر کرده اند.
[۱] جزء۱، قسم ۲، ص ۴۹۸، محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۱: نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر، مشهد ۱۴۰۴.
[۲] عبدالرحمان بن نصراللّه مدرس، تاریخ علماء خراسان، ج۱، ص۲۶۷، چاپ محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد ۱۳۴۱ ش.




پسرش محمدتقی تربتی (متوفی ۱۳۳۰)، صاحبِ مقدمة الواجب و حاشیة التعادل و التراجیح من الرّسائل، از فضلای عصر خود و از شاگردان میرزامحمدحسن شیرازی معروف به مجدّد شیرازی (متوفی ۱۳۱۲) بود.
[۳] جزء ۱، قسم ۱، ص ۲۳۹، محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۱: نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر، مشهد ۱۴۰۴.
[۴] جزء ۱، قسم ۲، ص ۴۹۸، محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۱: نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر، مشهد ۱۴۰۴.




آثار حسین تربتی عبارت‌اند از: الاجتهاد و التقلید که کتابی بزرگ است و در آن از حقیقت ایمان و کفر نیز بحث شده است
[۵] امین، ج۵، ص۴۶۳.
[۶] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱، ص۲۷۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
الرّد علی من ادّعی قطعیّة صدور الاحادیث المرویّة فی الکتب الاربعة، کتابی در نفی نظریه اخباریان درباره قطعی الصدور بودن روایات کتابهای چهارگانه حدیثی شیعه ، که آن را در ۱۲۹۶ نوشته است
[۷] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۰، ص۲۲۶، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
المحاکمات بین المحققین الاصولیین، کتابی در اصول فقه که در آن به داوری میان آرای میرزاابوالقاسم قمی (صاحب قوانینمحمدتقی حائری اصفهانی (صاحب هدایة المسترشدین ) و برادرش محمدحسین حائری اصفهانی (صاحب فصول ) پرداخته است
[۸] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۰، ص۱۳۳، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
[۹] جزء۱، قسم ۲، ص ۴۹۸، محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۱: نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر، مشهد ۱۴۰۴.
شرح الروضة البهیّة که شرحی است بر شرح لمعه شهیدثانی (متوفی ۹۶۶)
[۱۰] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۲۹۳، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
[۱۱] عبدالرحمان بن نصراللّه مدرس، تاریخ علماء خراسان، ج۱، ص۲۶۷، چاپ محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد ۱۳۴۱ ش.
شرح دعاء النّدبة، که در آن به رد بابیگری و بهاییگری و اثبات عقیده به رجعت و رد منکران آن نیز پرداخته است
[۱۲] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۲۶۰، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
[۱۳] کحاله، ج۳، ص۳۱۷.
و رساله‌هایی در باره وقف و نکاح و رضاع .
[۱۴] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۴، ص۲۹۸، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
[۱۵] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۵، ص۱۳۶، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.

به گفته آقابزرگ طهرانی ، اکثر آثار تربتی به خط خودش نزد یدعبداللّه برهان (متوفی ۱۳۸۴)، از فضلای سبزوار ، بوده است.
[۱۶] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱، ص۲۷۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
[۱۷] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۰، ص۲۲۶، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
[۱۸] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۲۶۰، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
[۱۹] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۲۹۳، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
[۲۰] جزء ۱، قسم ۳، ص ۱۱۹۶، محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۱: نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر، مشهد ۱۴۰۴.




(۱) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
(۲) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۱: نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر، مشهد ۱۴۰۴.
(۳) امین.
(۴) کحّاله.
(۵) عبدالرحمان بن نصراللّه مدرس، تاریخ علماء خراسان، چاپ محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد ۱۳۴۱ ش.


 
۱. جزء۱، قسم ۲، ص ۴۹۸، محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۱: نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر، مشهد ۱۴۰۴.
۲. عبدالرحمان بن نصراللّه مدرس، تاریخ علماء خراسان، ج۱، ص۲۶۷، چاپ محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد ۱۳۴۱ ش.
۳. جزء ۱، قسم ۱، ص ۲۳۹، محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۱: نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر، مشهد ۱۴۰۴.
۴. جزء ۱، قسم ۲، ص ۴۹۸، محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۱: نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر، مشهد ۱۴۰۴.
۵. امین، ج۵، ص۴۶۳.
۶. محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱، ص۲۷۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۷. محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۰، ص۲۲۶، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۸. محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۰، ص۱۳۳، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۹. جزء۱، قسم ۲، ص ۴۹۸، محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۱: نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر، مشهد ۱۴۰۴.
۱۰. محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۲۹۳، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۱۱. عبدالرحمان بن نصراللّه مدرس، تاریخ علماء خراسان، ج۱، ص۲۶۷، چاپ محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد ۱۳۴۱ ش.
۱۲. محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۲۶۰، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۱۳. کحاله، ج۳، ص۳۱۷.
۱۴. محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۴، ص۲۹۸، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۱۵. محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۵، ص۱۳۶، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۱۶. محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱، ص۲۷۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۱۷. محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۰، ص۲۲۶، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۱۸. محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۲۶۰، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۱۹. محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۲۹۳، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۲۰. جزء ۱، قسم ۳، ص ۱۱۹۶، محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۱: نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر، مشهد ۱۴۰۴.



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «تربتی»، شماره۳۴۲۵.    






جعبه ابزار